بازگشت 70 خانواده مسيحى به موصل به رغم موانع امنيتى و اقتصادى

مسئول كليساهاى كاتوليک موصل عادل رائد تأكيد كرد تعداد خانواده هاى مسيحى كه اكنون به موصل بازگشتند بيش از 70 خانواده نمى باشند. وى توضيح داد هزاران مسيحى به شهر موصل مى آيند و هدف از ورود آنان به اين شهر براى اشتغال، خريد و درس است اما براى سكونت مناطقى از دشت نينوى يا اقليم كردستان را انتخاب مى كنند. وى اشاره كرد بازگشت افرادى كه از موصل مهاجرت داده شدند، نيازمند اقداماتى در جهت تقويت ثبات، امنيت، خدمات و اقتصاد در اين شهر است.

او در ادامه مى گويد "تعداد مسيحيان در عراق از سال 2003 رو به كاهش است و علت آن فروپاشى اوضاع امنيتى و حملات مكررى است كه آنان را تا سال 2014 فرا گرفت و اوج آن ورود داعش بود كه افراد باقيمانده از آنان را مجبور به مهاجرت و انتقال اجبارى كرد".

وى در سخنان خود مى افزايد "موصل ثابت كرده است كه شهر همزيستى مسالمت آميز است اما بازگشت اين افراد نيازمند تقويت ثبات امنيتى، حمايت از فرصت هاى شغلى، خدمات و تحرک اقتصادى است كه ضامن بازگرداندن بسيارى از آورگان به موصل خواهد بود". بر اساس اظهارات وى بسيارى از فرزندان مسلمان اين شهر هم به دليل مسائل خدماتى و اقتصادى همچنان آواره هستند.

درخواست هايى براى بازگشت آوارگان

هر از چند گاهى درخواست هايى مبنى بر بازگشت مسيحيان به موصل به گوش مى رسد؛ مهاجرتى كه اوج آن در تاريخ 10 ژوئن 2014 پس از سقوط موصل بود. آخرين اين درخواست ها را كاردينال لوييس ساكو بيان كرد و مسيحيان اقليم كردستان و خارج عراق را تشويق كرد پس از بهبودى وضعيت اقتصادى و امنيتى موصل به آن بازگردند. ساكو در هنگام افتتاح كليساى ام المعونه و مدرسه وابسته به آن در منطقه الدواسه در مركز اين شهر در 5 آوريل جارى گفت "بازگشايى اين كليسا و مدرسه وابسته به آن با تاريخ چند دهه اش موضوعى است كه بازگشت دوباره بافت اجتماعى موصل را تأكيد مى كند".

ساكو افزود "بازگشايى اين كليسا و اين مدرسه اميد را به مسيحيان باز مى گرداند؛ خصوصا كه ممكن است آنان را براى بازگشت دوباره پس از انتقال 10 ساله از آن تشويق كند". وى توضيح داد طى قرن هاى گذشته مسلمانان و مسيحيان در كنار يكديگر بدون هيچ تبعيض و تفرقه اى زندگى كردند. او در ادامه اظهار داشت "در مدرسه ام المعونه مسيحيان و مسلمانان درس مى خوانند و به صورت نوبتى مديريت آن را برعهده داشتند، بدون اين كه تفرقه اجتماعى بوده باشد".

از زمان حمله آمريكا به عراق در سال 2003 هزاران خانواده مسيحى موصل را به سوى خارج عراق ترک کردند و علت اين امر وضعيت بد امنيتى و حمله به آنان از سوى داعش و پيش از آن القاعده بود. پس از تسلط داعش بر استان نينوى در سال 2014 اين سازمان تروريستى تهديد كرد به مسيحيان حمله مى كند و اين امر آنان را مجبور كرد به طور كامل از موصل و دشت نينوى بروند. پس از باز پس گيرى استان نينوى در سال 2017، فصل جديدى از هدف قرار دادن قشر مسيحى آغاز گشت كه شامل تسلط بر املاكشان در موصل و منطقه دشت نينوى از طريق گروه هايى با نفوذ مى شد.

بازگشت جزئى و مشروط

از سويى عبدالقادر الدخيل استاندار نينوى به نوبه خود از لزوم بازگشت مسيحيان به موصل مى گويد و بر عدم محدوديت آن به مناطق دشت نينوى شامل دو شهرستان تكليف و الحمدانيه -به عنوان دو منطقه با سكونت متمركز مسيحيان در آن- تأكيد كرد. الدخيل طى اظهاراتى همزمان با بازگشايى كليساى ياد شده گفت "قشر مسيحى بخشى اصيل در تركيب ساكنان شهر موصل و استان نينوى است". وى خواستار بازگشت دسته جمعى مسيحيان موصل به شهر خود پس از سال ها آوارگى و مهاجرت شد و اشاره كرد به دليل بازگشت مسيحيان به شهر، بر احساس عمومى در موصل شور و ذوق حاكم است. وى تأكيد كرد "استاندارى نينوى آمادگى اتخاذ تمامى اقداماتى را دارد كه باعث آسان سازى بازگشت مسيحيان و بازسازى كليساها و مراكز فرهنگى شان خواهد شد و اين موضوع باعث تشويق و حمايت از همزيستى و ثبات مى شود".

اما مشاور سابق استاندار نينوى در امور مسيحيان دريد حكمت طوبيا باور دارد بازگشت مسيحيان به مركز موصل بايد از طريق اقدامات واقعى باشد كه از اين بازگشت حمايت كند. وى در اين خصوص مى گويد "شرایط بازگشت فرزندان قشر مسيحيت شامل حمايت از نظر امنيتى و تضمين عدم تكرار مشكلات پيشين در هنگام ورود داعش مى شود و اين در كنار حمايت از فرزندان اين قشر در استخدام مشاغل دولتى و ورود آنان به نهادهاى امنيتى مانند وزارت هاى  دفاع و كشور مى باشد كه در گذشته از آن محروم شده بودند". وى تأكيد دارد عدم ثبات سياسى در كشور داراى اثر منفى بر بازگشت مهاجران مسيحى خواهد بود.

اقدامات دولت

از سويى ديگر به باور ذاكر حساوى امام جماعت و خطيب جمعه مسجد الپاشا در موصل بازگرداندن مسيحيان به موصل در گرو اقداماتى است كه دولت مسئوليت آن را در سطح فراهم كردن فرصت هاى شغلى و پرداخت خسارت خانه هاى ويران شده برعهده دارد. او در اين باره مى گويد "مسلمانان به طور مداوم از برادران مسيحى خود دعوت مى كنند به شهر خود بازگردند زيرا آنان قشرى اساسى از اقشار موصل هستند و اين جا به شهر برادرى ميان اقشار مشهور بوده و الگويى براى همزيستى مسالمت آميز است". طبق اظهارات وى مسلمانان و مسيحيان در صلح و همبستگى طى قرن هاى گذشته زندگى كرده اند و دليل آن بقاى قشر مسيحى و كليساهاى آن پس از فتح موصل در سال 16 هجرى قمرى تا زمان كشور عراق معاصر مى باشد.

اين امام جماعت افزود "مهاجرت مسيحيان از موصل. در دو مرحله رخ داد. اولين مهاجرت داوطلبانه بود و در خلال سال هاى پس از 2003 رخ داد و علت آن وضعيت بد امنيتى بود. اما دومى اجبارى و پس از ورود داعش به شهر بود". حساوى توضيح داد تنش هاى سياسى و ترس فرزندان قشر مسيحى مهم ترين موانع در برابر بازگشت آنان هستند و به علاوه آن بسيارى از مهاجران در كشورهاى جديد داراى ثبات اقتصادى و اجتماعى می باشند.