بازتاب گسترده عملیات وعده صادق 2 در خلیج فارس

عملیات وعده صادق 2 که نمایش اقتدارآمیزی از قدرت موشکی ایران و حمایت عملی و انکار نشدنی جمهوری اسلامی ایران از محور مقاومت بود، در میان ملت‌های عرب خلیج فارس و کاربران و فعالان فضای مجازی بازتاب بسیار گسترده‌ای یافت. هر چند برخی از شخصیت‌های معارض و فعالین مجازی سعی کردند با بی‌تفاوتی از کنار این رخداد عبور کنند و برخی نیز با آن به مخالفت پرداخته و حتی به تمسخر ایران و محور مقاومت اقدام کرده و آن را یک نمایش بخوانند، اما بخش قابل توجهی از کاربران اعم از شیعه و سنی، از ضرب شصت نشان دادن ایران به رژیم صهیونیستی آن هم پس از جنایت ترور شهید نصرالله، حمایت کرده و واکنش‌هایی مثال‌زدنی داشتند. جالب‌تر اینکه علاوه بر ترند شدن هشتگ‌هایی مانند «شکرا ایران» و «الوعد الصادق»، عبارت ایرانی «انتقام سخت» نیز جزو پرتکرارترین هشتگ‌های توییتر (ایکس) عربی بود. در ادامه به مهم‌ترین این واکنش‌ها اشاره‌ای گذرا خواهیم داشت.

همان‌طور که اشاره شد، برخی از شخصیت‌های شناخته شده فضای مجازی کشورهای خلیج فارس از جمله معارضین حکومت سعودی نسبت به این عملیات، کاملا بی‌تفاوت بودند و حتی در پست‌هایشان اشاره‌ای به این موضوع نداشتند. برخی نیز بدون اعلام موضع، صرفا اخبار را منعکس کردند. به عنوان نمونه اکانت «مجتهد» از معارضین نام‌آشنای سعودی اشاره‌ای به حمله موشکی ایران نکرد؛ با این حال از فضای ضدصهیونیستی موجود برای نکوهش رویکرد دولت سعودی در قبال فلسطین بهره برد. سایر معارضین مانند «مفتاح»، «مضاوی الرشید» که معارض سعودی ساکن لندن و از جناح معارضین لیبرال هستند و نیز «عبدالله الحواس» نیز از کنار این واقعه بی‌تفاوت گذر کردند. عبدالحمید الغبین[1]، نویسنده و روزنامه‌نگار سعودی، با اشاره به این عملیات نوشت: از نتایج موشک‌های ایرانی علیه اسرائیل این است که محور مقاومت بعد از ضربات سختی که در ترور رهبران حزب‌الله دریافت کرد، نفس راحتی کشید. کاربران عرب نیز، اعم از موافق یا مخالف ایران، اکنون درباره دقت موشک‌ها سخن می گویند.

برخی از معارضین و فعالین نیز به رسم همیشگی مخالفت و دشمنی با ایران، به انتقاد از عملیات وعده صادق پرداختند. از میان مهم‌ترین معارضین سعودی باید به مهنا الحبیل[2] اشاره کرد که از اخوانی‌های با سابقه فعالیت در راستای حمایت از حقوق فلسطینیان است و اکنون ساکن کاناداست. او نه تنها عملیات وعده صادق 2، بلکه راهبرد منطقه‌ای ایران و حمایت جمهوری اسلامی از فلسطین را رد و در نهایت غزه را قربانی اقدامات ایران خوانده است. وسیم یوسف[3]، واعظ معروف اردنی‌الاصل با تابعیت امارات نیز که ارتباط نزدیکی با هیئت حاکمه امارات دارد در صفحه ایکس خود نوشت: "هر جا ایران باشد، آنجا ویرانی خواهد بود". سعید بن‌ناصر الغامدی[4] از سران اخوان عربستان و معارض بن‌سلمان که خارج از عربستان فعالیت دارد و سال گذشته برادرش محمد الغامدی به دلیل انتقاد از فساد در عربستان به اعدام محکوم شد، حمله موشکی ایران را به دلیل این که هیج تلفات انسانی از آن گزارش نشد مورد تمسخر قرار داده و آن را با عملیات استشهادی دو جوان فلسطینی در تل‌آویو مقایسه کرد.

از سوی دیگر رسانه‌ها و خبرگزاری‌های داخلی سعودی نیز در این وضعیت بغرنج منطقه و اوج تنش‌ها از رویکرد غیرمنصفانه خود نسبت به ایران دست برنداشتند. حادثه برخورد پوکه یکی از موشک‌های ایران به یک شهروند فلسطینی در کرانه باختری بهانه کافی به رسانه‌های ضدایرانی سعودی مانند العربیه و الشرق‌الاوسط داد تا بتوانند به جای پوشش ابعاد گسترده حمله و دقت انکارنشدنی موشک‌های ایرانی، به این حادثه وزن رسانه‌ای داده و آن را برجسته سازند. آن‌ها همچنین با قیاس نامعقول میان عملیات ایران که برخی زیرساخت‌های خاص نظامی رژیم را هدف گرفته بود با عملیات استشهادی دو رزمنده گردان‌های القسام جنبش حماس که حدود 20 کشته  وزخمی برجای گذاشت، به صورت تلویحی، ارزش حمله ایران را زیرسوال بردند. برخی دیگر از رسانه‌های سعودی با دامن زدن به اختلافات میان شیعیان و اهل سنت، چنین نتیجه‌ای را ناشی از تفاوت بنیادین میان تشیع و تسنن برشمردند. هرچند که این گونه اتخاذ مواضع در فضای شبکه‌های اجتماعی بازخورد چندانی نداشت و در سیل حمایت‌های مردمی، با اقبال چندان روبرو نشد.

در این میان رفتار متفاوت برخی اکانت‌ها قابل تامل بود. کاربران و شخصیت‌هایی که در گذشته مواضع مثبتی نسبت به ایران نداشتند، اما پس از نمایش اقتدار موشکی ایران لب به تحسین گشوده و از حمله ایران حمایت و ابراز خرسندی نمودند. به عنوان مثال صفحه توییتری «عمانیون ضدالتطبیع[5]» که متعلق به اخوانی‌های عمان است و در حمایت از فلسطینیان نقش موثری دارد، پس از عملیات وعده صادق ۲ با بازتاب گسترده فیلم‌ها و تصاویر برخورد موشک‌های ایرانی به خاک اهداف صهیونیستی، با تاکید بر اتحاد شیعیان و اهل سنت، نوشت: "موشک‌های ایران شیعه در دفاع از اهل‌سنت، تل‌آویو را مورد اصابت قرار داد. به طور کلی صفحات عمانی به شکل وسیعی از حمله به رژیم صهیونیستی ابراز خرسندی کرده و از ایرانیان تقدیر نمودند. در صحنه دیپلماتیک نیز پس از این حمله سید بدر البوحمیدی، وزیر امور خارجه عمان، نوشت: محکوم کردن اقدامات ایران برای برخی دولت‌ها کار آسانی است؛ هر کس که عقیده دارد می‌توان با محدود کردن ایران، حذف حماس، شکست حزب‌الله یا حمایت مستمر از اسرائیل به صلح رسید، یا دچار توهم است یا ساده‌لوح است و یا اینکه عمدا تلاش می‌کند از حقیقت دور بماند.

علاوه بر عمان، شخصیت‌های سعودی و کویتی نیز واکنش‌های جالب توجهی به این عملیات داشتند. ناصر الدویله[6]، وکیل کویتی و عضو سابق پارلمان این کشور که سابقه دستگیری به دلیل انتقاد از عربستان را دارد، نوشت:  ایران به اهدافی که میخواست رسید؛ از جمله اینکه با موشک‌هایش جهان و اسرائیل را غافلگیر کرد، همه اهدافی که مدنظر داشت دقیقا مورد اصابت قرار گرفت و توانست تمام اسرائیل را در شوک و وحشت فرو ببرد. عبدالله الشایجی[7]، استاد علوم سیاسی دانشگاه کویت نیز حمله ایران را معجزه‌ای دانست که در تاریخ اشغالگری اسرائیل از سال 1948 بی‌سابقه بوده و 8 میلیون اسرائیلی را به پناهگاه راند. محمد المسعری[8]، معارض برجسته حکومت سعودی و نیز سلطان العبدلی[9]، از دیگر معارضین حکومت ریاض و سخنگوی «پارلمان حجاز»، از جمله حامیان سرسخت عملیات موشکی ایران بوده و به شکل بی‌سابقه‌ای از مقامات جمهوری اسلامی ایران حمایت کردند. عبدالخالق عبدالله[10]، استاد علوم سیاسی اماراتی و از افراد نزدیک به رئیس امارات متحده عربی که شهره به مواضع ضدایرانی است، هر چند ایران و اسرائیل را دو علت عدم ثبات منطقه خوانده، با این حال نوشت: این حمله حق اسرائیل بود، چرا که اخیرا این رژیم بسیار وحشی و درنده‌خو شده است.

با وجود دیدگاه‌ها و نظرات متفاوت نسبت به عملیات موشک‌باران اسرائیل، اکثریت قابل توجهی از کاربران شبکه‌های اجتماعی کشورهای حاشیه خلیج فارس، شجاعت و دلیری جمهوری اسلامی ایران را ستوده‌اند. از سوی دیگر سکوت و عدم اتخاذ موضع از سوی جمعی از شخصیت‌های سعودی، اماراتی و بحرینی، نشان‌دهنده این بود که این عملیات جای هیچ اما و اگر و ایرادی باقی نگذاشته و خط بطلانی بر هر گونه اندیشه تفرقه‌افکنانه میان ایران شیعی و بسیاری از اهل سنت در جهان اسلام کشید و سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی در منطقه را که پس از اتفاقات موسوم به بهار عربی و پیامدهای آن تا حد قابل تاملی تنزل پیدا کرده، بهبود قابل توجهی بخشید.

[1] https://x.com/abdulhameedart/status/1841255041006780569

[2] https://x.com/MohannaAlhubail/status/1841786029004493057

[3] https://x.com/waseem_yousef/status/1841249918557515843

[4] https://x.com/saiedibnnasser/status/1841400871906677158

[5] https://x.com/OmaPalestine/status/1841165981038887296

[6] https://x.com/nasser_duwailah/status/1841312992106856811

[7] https://x.com/docshayji/status/1841496914103316648

[8] https://x.com/almass3ari/status/1841526264705773803

[9] https://x.com/salabdali1976/status/1841231840952402141

[10] https://x.com/Abdulkhaleq_UAE/status/1841164209163239545