آیا حماس موافق راهکار دو دولتی است؟

یک مقام سیاسی ارشد حماس به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که این گروه مایل است با آتش بس پنج ساله یا بیشتر از آن با اسرائیل موافقت کند. همچنین، اگر یک دولت مستقل فلسطینی در امتداد مرزهای قبل از سال 1967 تاسیس شود، سلاح‌های خود را کنار می‌گذارد و به یک حزب سیاسی تبدیل می‌شود.

اظهارات خلیل الحیه در میان بن‌بست ماه‌ها مذاکرات برای آتش بس در غزه مطرح شد. پیشنهاد اینکه حماس خلع سلاح خواهد کرد. به نظر می‌رسد پیشنهاد خلع سلاح یک امتیاز مهم است که به طور رسمی به نابودی اسرائیل متعهد است. اما بعید است که اسرائیل چنین سناریویی را در نظر بگیرد. این کشور قول داده که حماس را در این حمله نابود کند.

الحیه، یکی از اعضای بلندپایه حماس است که در مذاکرات برای آتش بس و تبادل گروگان‌ها نمایندگی طرف فلسطینی را بر عهده داشته است و در این بین، گاهی اوقات با هیاهو و گاهی اوقات با سکوت کامل پیش رفته است.

الحیه در گفتگو با خبرگزا در استانبول گفت که حماس می‌خواهد به سازمان آزادی بخش فلسطین بپیوندد تا یک دولت متحد برای غزه و کرانه باختری شکل بگیرد. وی افزود که حماس «تشکیل یک دولت فلسطینی کاملاً مستقل در کرانه غربی و نوار غزه و بازگشت پناهندگان فلسطینی را مطابق با قطعنامه های بین المللی در امتداد مرزهای قبل از سال 1967» قبول خواهد کرد.

در طول سال‌ها، حماس گاهی اوقات مواضع عمومی خود را در رابطه با احتمال تشکیل یک دولت فلسطینی در کنار اسرائیل تعدیل کرده است. با این وجود، همچنان، به طور رسمی طرح سیاسی حماس پیگیری سیاست آزادسازی فلسطین «از بحر تا نهر» است. منطقه بحر تا نهر شامل منطقه‌ایست که از رودخانه اردن تا دریای مدیترانه را شامل می‌شود. مناطقی که اکنون تحت اشغال اسرائیل است. پس از تسلط حماس بر غزه، هیچ واکنشی از سوی سازمان آزادیبخش فلسطین و تشکیلات خودگردان به رهبری فتح، نماینده به رسمیت شناخته شده فلسطین از سمت مجامع بین‌المللی، در مورد این اقدام وجود نداشت و این تشکیلات به ادراه منطقه کرانه باختری اکتفا کرد.

این مقام فلسطینی امیدوار است که یک دولت مستقل در کرانه باختری، قدس شرقی و غزه ایجاد شود. در حالی که جامعه بین المللی به طور گسترده‌ای از راه حل دو دولتی حمایت می‌کند ، دولت نتانیاهو آن را رد می‌کند.

نزدیک به هفت ماه پس از جنگ در غزه، مذاکرات آتش بس متوقف شده است. اسرائيل در حال حاضر براي حمله به شهر جنوبي رفح آماده می‌شود، جايي که بيش از يک ميليون فلسطيني به آنجا فرار کرده اند. اسرائیل می‌گوید که از زمان شروع جنگ، تعداد زیادی از گردان‌های نظامی حماس را از بین برده است اما چهار گردان باقی مانده در رفح پنهان شده اند. اسرائیل استدلال می‌کند که حمله به رفح برای رسیدن به پیروزی بر حماس ضروری است.

الحیه اشاره داشت که چنین تهاجمی در نابود کردن حماس تأثیری نخواهد داشت. وی گفت که تماس بین رهبری سیاسی در خارج و رهبری نظامی در داخل غزه «بدون وقفه» در حال پیگیری است و مشورت بین دو شاخه برای تصمیم گیری همچنان وجود دارد. او ادعا داشت که نیروهای اسرائیلی حتی بیش از ۲۰ درصد از توانایی‌های حماس را هم نابود نکرده‌اند. اگر آن‌ها نتوانند کار حماس را تمام کنند، راه حل چیست؟ راه حل این است که به اجماع برویم.

در ماه نوامبر و در آتش‌بس یک هفته‌ای، آزادی بیش از 100 گروگان در ازای 240 زندانی فلسطینی در اسرائیل به وقوع پیوست اما مذاکرات برای آتش بس طولانی‌مدت و آزادی گروگان‌های باقی مانده در حال حاضر تعلیق شده است، هر طرف، دیگری را به بی‌رحمی متهم می‌کند. در روزهای اخیر گفته شده است که قطر در حال انجام «ارزیابی مجدد» نقش خود به عنوان واسطه است.

اکثر مقامات ارشد سیاسی حماس که قبلا در قطر مستقر بودند، در هفته گذشته این کشور را ترک کرده و به ترکیه سفر کرده اند، جایی که اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، شنبه هفته گذشته با رجب طیب اردوغان ، رئیس جمهور ترکیه، ملاقات کرد. الحیه، انتقال دائمی دفتر سیاسی اصلی این گروه را تکذیب و اعلام کرد که حماس می‌خواهد قطر  به عنوان واسطه در مذاکرات حضور داشته باشد.

با این وجود، مقامات اسرائيلي و آمريکايي حماس را متهم کرده‌اند که در مورد توافق جدي نيست. الحیه این را رد کرد و گفت که حماس در مورد تعداد زندانیان فلسطینی که می‌خواهد در ازای گروگان‌های اسرائیلی باقی مانده آزاد شوند، امتیازاتی داده است. وی گفت که این گروه دقیقا نمی داند که چه تعداد گروگان در غزه باقی مانده اند.  او گفت که حماس از خواسته های خود برای آتش بس دائمی و خروج کامل نیروهای اسرائیلی، که اسرائیل با هر دو شرط مخالفت کرده است، عقب نشینی نخواهد کرد. اسرائیل می‌گوید که عملیات نظامی را تا زمانی که حماس به طور قطعی شکست بخورد، ادامه خواهد داد و پس از آن حضور امنیتی در غزه را حفظ خواهد کرد.

الحیه به طور ضمنی تهدید کرد که حماس به نیروهای اسرائیلی یا دیگر نیروهایی که ممکن است در سواحل غزه اقدام به ساخت بندر مصنوعی کرده‌اند، حمله خواهد کرد. او گفت: «ما به طور قطعی هر گونه حضور افراد غیر فلسطینی در غزه را چه در دریا و چه در خشکی، رد می‌کنیم و با اشغالگران برخورد خواهیم کرد"»

الحیه اذعان داشت که حماس از عملیات طوفان الاقصی پشیمان نیست و این عملیات در هدف خود برای بازگرداندن مسئله فلسطین به متن اخبار جهانی موفق بوده است.