وحدت، سرنوشت است نه انتخاب؛ فراخوان عشایر غزه برای پایان دادن به شکاف داخلی

هیئت عالی امور عشایر ـ که یکی از نهادهای وابسته به تجمع ملی قبایل، عشایر و خانواده‌های فلسطینی در نوار غزه است ـ از مردم فلسطین خواست برای اتحاد صفوف و التیام زخم‌ها گام بردارند، و بر ضرورت صیانت از بافت اجتماعی و مقابله با تلاش‌های اشغالگران برای گسترش هرج‌ومرج و تفرقه داخلی تأکید کرد.

در بیانیه این هیئت آمده است «ما همگی از آزمونی سخت عبور کرده‌ایم؛ تجاوز اخیر زخم‌های عمیقی بر جان و زمین ما بر جای گذاشته است. چالش‌هایی که امروز پس از آتش‌بس با آن روبه‌رو هستیم، کمتر از دوران این تجاوز خطرناک نیست، بلکه کلید بازیابی و بازسازی ماست و هدف، شکست دادن طرح‌ها اسرائیلی است؛ طرح‌هایی که می‌کوشند هرج‌ومرج، درگیری و شکاف‌های داخلی ـ به‌ویژه قبیله‌ای و خانوادگی ـ را دامن بزنند».

این هیئت از اعضای عشایر و خانواده‌های فلسطینی خواست با روحیه گذشت و خردورزی، زخم‌ها را التیام دهند و اختلافات را کنار بگذارند، تأکید کرد که عشایر باید پایه‌گذار وحدت باشند نه عامل تفرقه، و بکوشند تا ارزش‌های محبت، برادری و همبستگی را در میان فرزندان وطن تقویت کنند.

این بیانیه بر ضرورت وحدت ملی فراگیر و عبور از شکاف‌ها و اختلافات تأکید کرده و می‌گوید «زمین یکی است و سرنوشت مشترک. امروز زمان وحدت و همبستگی است؛ زمان آن است که به جهان نشان دهیم مردم غزه با ایستادگی و همکاری خود قادرند از سخت‌ترین آزمون‌ها عبور کنند و نیرومندتر و مصمم‌تر از گذشته برخیزند».

پیام‌های ملی

در همین زمینه، علاءالدین العکلوک، عضو تجمع ملی قبایل و عشایر فلسطینی، در گفت‌وگو با الجزیره نت توضیح داد که بیانیه در شرایطی بسیار حساس صادر شده است؛ شرایطی که نوار غزه در پی تجاوز اخیر با پیامدهای انسانی فاجعه‌بار، گسست اجتماعی، و فشارهای اقتصادی و معیشتی طاقت‌فرسا روبه‌روست؛ در حالی که اشغالگر نیز می‌کوشد میان اجزای جامعه فلسطینی بذر فتنه و بی‌اعتمادی بپاشد.

او تأکید کرد که انسجام جبهه داخلی، خط دفاع نخست در برابر توطئه‌هاست، و افزود عشایر همچنان نگهبان بافت اجتماعی و ستون ایستادگی ملی خواهند بود، و با همکاری تمام نیروها و جریان‌های ملی برای تحقق این هدف تلاش می‌کنند؛ چرا که باور دارند شکاف از میان خواهد رفت و وطن باقی خواهد ماند، و در نهایت صدای وحدت پیروز خواهد شد.

العکلوک چند پیام روشن خطاب به گروه‌های فلسطینی و جامعه مطرح کرد:

• باید از اختلافات سیاسی و جناحی فراتر رفت و با روحیه مسئولیت ملی عمل کرد، چرا که شرایط کنونی جایی برای نزاع و رقابت‌های بیهوده باقی نمی‌گذارد.

• باید با صبر، همدلی و همکاری رفتار کرد و همه مظاهر تفرقه و آشوبی را که اشغالگر می‌کوشد شعله‌ور سازد، کنار گذاشت.

• نخبگان فلسطینی باید مسئولیت تاریخی خود را در هدایت افکار عمومی به سوی وحدت و خویشتنداری ایفا کنند و از دنباله‌روی تحریک‌ها و اخبار گمراه‌کننده بپرهیزند.

سازوکارهای آشتی اجتماعی

در سال‌های شکاف داخلی، هیئت عالی امور عشایر از طریق کمیته آشتی اجتماعی که بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ فعالیت داشت، در ترمیم آسیب‌های ناشی از درگیری داخلی نقش ایفا کرد؛ از جمله در جبران خسارات خانواده‌های قربانیان کشته‌ها، زخمی‌ها، معلولان و تخریب اموال. در مجموع ۱۷۳ خانواده از قربانیان چنین شکاف‌هایی جبران خسارت دریافت کردند.

منبعی در میان نیروهای ملی و اسلامی ـ که نخواست نامش فاش شود ـ در گفت‌وگو با الجزیره نت خواستار بازسازی و فعال‌سازی مجدد کمیته‌های آشتی اجتماعی گسترده شد؛ کمیته‌هایی که متشکل از شخصیت‌های عشایری، بزرگان، نمایندگان نیروهای ملی و اسلامی و سازمان‌های جامعه مدنی و با هدف حل منازعات داخلی (خانوادگی، سیاسی و منطقه‌ای) بر پایه سازوکارهای عادلانه و شفاف باشند.

او همچنین پیشنهاد داد کمیته‌های پیگیری استانی ایجاد شود تا اجرای مفاد بیانیه را تضمین کنند و به‌عنوان مرجع هماهنگی میان عشایر، گروه‌ها و نهادهای رسمی عمل نمایند.

ضامن امنیت اجتماعی

از سوی دیگر، عبدالرحمن ریّان، عضو هیئت عالی، گفت صدور این بیانیه در این زمان تصادفی نبوده است؛ بلکه پاسخی به تحولات خطرناک اخیر در صحنه داخلی و تلاش‌ها برای تحریک فضا و برانگیختن تعصبات اجتماعی و سیاسی است.

ریّان در گفت‌وگو با الجزیره نت اظهار داشت «این بیانیه از خاستگاه انگیزه‌ای کاملا ملی و از دغدغه ایفای نقش اجتماعی و ملی عشایر به‌صورت مستقل صادر شده است، تا راه را بر هرگونه فتنه‌ای که وحدت جامعه ما را تهدید کند، ببندد. این پیامی روشن است که عشایر فلسطینی همواره و تا امروز ضامن امنیت جامعه در برابر تلاش‌ها برای تفرقه بوده‌اند و اینچنین هم خواهند بود».

او افزود «کمیته‌های عشایری فلسطین در طول تاریخ، سپر محافظ جامعه در برابر بحران‌ها بوده‌اند؛ چه در دوران اشغال و چه در دوره‌های درگیری داخلی و شکاف ناپسند که آثارش تا امروز باقی است».

ریّان تأکید کرد که تجمع ملی عشایر امروز نیز همین نقش تاریخی را ادامه می‌دهد، تا نشان دهد هویت اصیل عشایری پایه‌ای برای صلح داخلی، انسجام ملی و پایداری ملت است.

وحدت، ضرورتی برای بقا

با تشدید رنج و بحران در نوار غزه، مردم فلسطین اکنون درک کرده‌اند که وحدت دیگر یک گزینه سیاسی نیست، بلکه ضرورتی برای بقا و ایستادگی است؛ امری که زمینه‌ساز پذیرش ابتکارات آشتی مردمی شده است.

شهروندی به نام خالد حسن به الجزیره نت گفت «مردم غزه به‌شدت نیازمند وحدت و همدلی‌اند، زیرا شکاف و درگیری داخلی جبهه داخلی را تضعیف می‌کند و فرصت بیشتری به اشغالگر می‌دهد تا به وحدت ملی ما آسیب بزند».

او از بیانیه هیئت تمجید کرد و آن را «صدای خرد و مسئولیت ملی، و دعوتی برای گسترش روحیه بخشش و همکاری» دانست.

شهروند دیگر، علاء حامد، بر ضرورت تبدیل این فراخوان‌ها به اقدامات ملموس و واقعی در صحنه عمل تأکید کرد و گفت مردم از بیانیه‌هایی که هیچ اقدام واقعی به دنبال ندارند خسته شده‌اند.

از سوی دیگر، امانی عثمان، یکی از زنان غزه، از این ابتکارات اجتماعی تمجید کرد و گفت «این اقدامات جنبه‌ای انسانی و عمیق از زندگی روزمره ما را هدف قرار می‌دهد. ما به‌عنوان مادران و زنان، آثار فروپاشی و سستی بافت اجتماعی و ارزش‌ها را در جامعه خود احساس می‌کنیم، پیش از آن‌که این آثار را در عرصه سیاست ببینیم».

چالش‌های پس از حمله اخیر

با وجود اجماع ملی بر ضرورت وحدت، وضعیت فلسطین همچنان با چالش‌های متعددی روبه‌روست؛ از جمله تداوم شکاف سیاسی، نبود اعتماد میان گروه‌ها، چندگانگی وفاداری‌ها و وابستگی‌ها، بیکاری، فقر و کمبود خدمات اساسی که امنیت اجتماعی را تضعیف کرده و تنش داخلی را افزایش داده است.

هم‌زمان، اشغالگران نیز تلاش می‌کند با دامن زدن به اختلافات و بهره‌گیری از بحران‌ها، بافت ملی و عشایری جامعه فلسطین را از هم بپاشند.

در این زمینه، فاتن حرب، فعال در حوزه اصلاح اجتماعی، تأکید کرد که هیئت عالی امور عشایر همواره ضامن حفظ صلح اجتماعی بوده و نقش برجسته‌ای در دوران جنگ نسل‌کشی علیه غزه ایفا کرده است؛ زمانی که ساختارهای حکومتی و قضایی از کار افتاده بودند، عشایر سنگر مستحکم در برابر فتنه و هرج‌ومرج شدند.

او به الجزیره نت گفت «نبرد پیش‌روی ما بزرگ‌تر است؛ نبرد با چالش‌هایی که این حمله بر جای گذاشته است. این نبرد مستلزم آن است که اختلافات را کنار بگذاریم و به ارزش‌های بخشش و احترام متقابل پایبند باشیم. قدرت ما نه در شمارمان است و نه در نام‌های قبیله‌ای‌مان، بلکه در وحدت، عدالت و خردمان در مدیریت اختلافات و در دوری از تحریک و نیز گسترش گفت‌وگو و اصلاح است؛ و در آن‌که به فرزندان خود فرهنگ گذشت، نه انتقام، و محبت، نه نفرت را بیاموزیم».

منبع: الجزیره