نگرانى هاى ناشى از همسايگى با روسيه

جنگ گسترده ميان روسيه و اوكراين در سال 2022 آثار خطرناکى بر روى ديدگاه هاى امنيتى و گفتمان هاى جامعه محور در سطح داخلى كشورهاى اروپايى به ويژه همسايگان روسيه با خود به همراه داشت. از نظر موجوديت و امنيت اين جنگ باعث گسستگى كم سابقه اى در اروپا شد و اين موضوع منجر به نبود امنيت و نبود انسجام اجتماعى براى كشورهاى همسايه روسيه شده است.

در هنگام ارزيابى ميزان امنيت كشورهاى همسايه روسيه به نظر مى رسد در ابتدا بايد به اقداماتى نگاه كرد كه كشورها در بالاترين سطح اداره كشور تا پايين ترين سطح يعنى در عرصه جامعه آن را اتخاذ نموده اند. اگر به طور مشخص امنيت از پايين يعنى از سطح جامعه را در نظر بگيريم، انسجام جوامع كشورهاى اروپايى امرى در نهايت اهميت براى امنيت اين كشورهاست. در همين راستا اگر واكنش هر كشور از نظر امنيتى را درخصوص جنگ روسيه و اوكراين در سال 2022 در نظر داشته باشيم، نكات متباينى را درباره هر كشور يافته و متوجه مى شويم گفتمان ها و ديدگاه هاى امنيتى مختلف از سوى هر كدام از آن ها در تاريخشان ريشه دوانده است. براى نمونه در اثر اين جنگ در حاليكه جوامع كشورهايى مانند ارمنستان و مولداوى شاهد دو قطبى هايى بودند اما جوامع كشورهايى مانند لهستان و فنلاند هم انسجام و اتحاد بيشترى در برابر وضعيت تهديدآميز فعلى تجربه كردند.

مهم ترين نتايج و پيشنهادات

در اين زمينه مى توان نتايج و پيشنهاداتى را به كشورهاى اروپايى به ويژه همسايگان روسيه ارائه داد:

1-در اين جنگ ميان واكنش هاى كشورهاى همسايه روسيه با وضعيت امنيتى جديد تفاوت وجود داشت زيرا در نتيجه جنگ در برخى از اين كشورها انسجام ملى و اتحاد ملى در سطح جامعه افزايش يافت اما در مواردى ديگر چنددستگى هاى موجود در سطح جامعه درباره خود اين جنگ يا نحوه تعامل با روسيه به طور گسترده افزايش يافت. اين موضوع ما را به ترديد درباره اين تصور وا مى دارد كه اروپاى شرقى منطقه اى است كه از نظر ژئوپولتيک داراى انسجام مى باشد و به همين دليل در اين زمينه بايد ديدگاه جزئى نگرى داشت.

2-همچنين بايد ارزيابى از كنش ها و واكنش ها در سطح اجتماعى و از دو منظور ملى و منطقه اى براى توانا شدن در پاسخ مناسب به نيازها و چالش هاى امنيتى جديد داشت. در اين زمينه به طور ويژه شايسته است آثار نبود امنيت در مناطق مرزى و افزون بر آن خطر افزايش دوقطبى هاى داخلى را مورد توجه قرار داد كه وحدت و مرزهاى ملى را زير سؤال مى برند.

3-همچنين تصاوير اندوهناک از جامعه اوكراينى كه با حمله سنگين رو به رو شده بود باعث مطرح شدن پرسش هايى عملى درباره كارهاى لازم توسط شهروندان در صورت حصول حمله اى عملى به كشورهايشان مى شود. در اين زمينه در بلند مدت ممكن است نبود چنين انسجامى در سطح جامعه به خودى خود عاملى براى نبود امنيتى شود كه باعث افزايش خطر نزاع شده و پيامدهاى ناشى از آن شامل جوامع و اقتصاد كشورهايى مى شود كه در آن مهاجرت به خارج يا فرار مغزها رو به رشد مى باشد يا حتى ميزان انزواى بين المللى -مانند مورد بلاروس- در آن ها ممكن است در حال افزايش باشد.