دیجیتال شدن بازار کتاب در روسیه

بازار کتاب روسیه شاهد رشد تدریجی پس از بحران سال های گذشته است. اما این رشد از نظر افزایش حجم کتاب هاست و این در حالی است که از نظر چاپ این میزان رو به کاهش می باشد. علت این امر بازیگران جدیدی مانند ناشران دیجیتال و فروش کتاب های دیجیتال است. این موضوع باعث تغییرات بسیاری در روند توزیع کتاب ها شده است زیرا انتشار کتاب ها 40% رشد داشته است و در عین حال فروش کتاب ها در فروشگاه ها با کاهش رو به رو بوده است و به جای آن فروش اینترنتی کتاب ها افزایش داشته است.

این پدیده دارای دلایل عدیده ای است و این دلایل چالش هایی هستند که هم در بخش های مختلف اقتصاد روسیه و هم در بخش کتاب فروشی وجود دارند و عبارت اند از: تغییرات در ارزش واحد پول روسیه، تحریم ها، گرانی، کاهش قدرت خرید و کاهش واردات. این چالش ها و سناریوهای مرتبط با بهبودی بخش کتاب فروشی و امکانات و تهدیدها و بهبودی وضعیت واردات کتاب و راه های جایگزین در نشستی با حمایت وزارت توسعه فناوری دیجیتال روسیه درباره آن ها بحث و گفتگو شد. بر اساس گفته های برخی از فعالان در بخش نشر کتاب، فروش کتاب های دیجیتال به میزان بیش از 3% رشد داشته است و یکی از مهم ترین علل این موضوع ارزان تر بودن قیمت کتاب ها در اینترنت است و این موضوع باعث رکود در فروش کتاب های کاغذی و ایجاد خطر برای صاحبان مشاغل در این زمینه شده است.

همچنین یکی دیگر از فعالان در زمینه بازاریابی افزایش هزینه انتشارات و اجاره و هزینه های دیگر را عامل کاهش فروش کتاب در کتاب فروشی ها دانسته است. از سویی دیگر هزینه بازاریابی و تبیلغات برای کتاب ها به میزان 50% افزایش یافته است. همچنین عوامل دیگر هم مانند شدت نظارت و موارد سانسوری مانند جاسوس های بیگانه، افراط گرایان، سازمان های نا مطلوب، همجنسگرایی و مانند این ها و از طرفی هم موضوع پرداخت هزینه به خارج از کشور باعث بدتر شدن مشکلات در این خصوص شده است. بخشی دیگر از این چالش ها موضوع کتاب های ویژه کودکان و جوانان می باشد. طی 10 تا 15 سال اخیر بر اساس برآورد کارشناسان این بخش توسعه داشته است و سهم آن از فروش کتاب ها و به استثنای کتاب های درسی 25 تا 23% بوده است و این معادل 25 تا 26 میلیارد روبل می باشد. اما در سال های گذشته هم این بخش با فروپاشی رو به رو بوده است و وضعیت سیاسی و اقتصادی هم شاهد آن است و این سهم از فروش کتاب ها به 21% کاهش داشته است.

بخش دیگری که با مشکلات رو به روست بخش کتاب های علمی و آموزشی است. اگر در این زمینه به زبان آمار سخن بگوییم این بخش 50% از حجم انتشار کتاب ها را به خود اختصاص داده است.

همچنین بر اساس برآورد برخی از فعالان کتاب هایی در زمینه های علمی، آموزشی، تخیلی و کودکان رشد قابل توجهی داشته است و در سال گذشته ۸ میلیون نفر از این نوع کتاب ها خریداری کرده اند. از سویی دیگر در ۲ سال گذشته به ابزارهای دیگری برای تبلیغات و بازاریابی کتاب ها توجه شده است. یکی از این ابزارها رمز ارزها برای پرداخت اشتراک اینترنتی هستند. در همین راستا و به طور مشخص در زمینه اشتراک اینترنتی برای دریافت کتاب ها از طریق موتور جست و جو گر روسی یاندکس، تعداد مشترکین در این موتور جست و جو گر به ۳۰ میلیون نفر رسیده است. از سویی دیگر ۸۰٪ از مشتریان کتاب های دیجیتال برای کتاب های ادبیات، کتاب صوتی را انتخاب می کنند و ۲۰٪ هم خواهان کتاب متنی و صوتی هستند.