ارمنستان پیش به‌سوی اتحادیه اروپا

چهار حزبی که در پارلمان ارمنستان نمایند‌ه‌ای ندارند، از مقامات این کشور می‌خواهند که در ماه‌های آینده، همه‌پرسی برای پیوستن به اتحادیه اروپا را برگزار کنند. رهبران این احزاب معتقدند که تنها اتحادیه اروپا می‌تواند به حل مسائل کلیدی ارمنستان از جمله تضمین امنیت کشور و حفظ حاکمیت آن کمک کند.

آرام سرکیسیان، رهبر حزب جمهوری، گفت: «ارمنستان در صورت عضویت در اتحادیه اروپا، وضعیت امن‌تری در مواجه با فشارهای خارجی روسیه، ترکیه و آذربایجان پیدا می‌کند.»

آرگ کوچینیان، تحلیلگر سیاسی، برگزاری همه پرسی را ضروری می‌داند. به گفته وی، نتایج این همه پرسی به مقامات ارمنستان مأموریتی برای یک دوره جدید سیاست خارجی می‌دهد. با این حال، او همه پرسی را یک اشتباه استراتژیک می‌داند و معتقد است که این وضعیت، یکپارچگی اروپا را در مقابل روند عادی‌سازی روابط ارمنستان با ترکیه و آذربایجان قرار می‌دهد.

کوچینیان در جلسه استماع پارلمان گفت:« من عضویت ارمنستان در اتحادیه اروپا را بدون حل و فصل روابط ارمنستان- آذربایجان و ارمنستان-ترکیه رد می‌کنم.»

ایده برگزاری همه پرسی در مورد الحاق ارمنستان به اتحادیه اروپا از توسط چهار حزب «اروپایی ارمنستان»، «جمهوری»، «برای جمهوری» و «حزب دمکراتیک مسیحی» پیشنهاد شده است.

نیرو‌های غیر پارلمانی بر درخواست خود از مقامات بر «ضرورت تضمین امنیت مردم، توسعه اقتصادی و انسانی و پیشرفت فرهنگی ارمنستان» تأکید می‌کنند و معتقدند که در این مرحله تاریخی تنها از طریق یکپارچگی اروپایی و عضویت در این اتحادیه می‌توان به آن دست یافت. عضویت در اتحادیه اروپا به نفع کشور‌های کوچک است.

آرمان یغویان، رئیس کمیته ادغام اروپا در پارلمان، اظهار داشت که هیچ ابهامی برای عضویت در اتحادیه اروپا در بین مقامات وجود ندارد. پاسخ به این سؤال ساده است: عضویت در اتحادیه اروپا برای کشور‌های کوچک مفید است زیرا آن‌ها سهم نسبتاً کمی در ساختار دارند و دریافتی نسبتاً زیادی دارند. تجربه نشان داده است که کشور‌های کوچک پس از پیوستن به اتحادیه اروپا رشد سریع و قابل توجهی را تجربه می‌کنند.

یغویان تأکید کرد که هدف از این جلسات، بحث در مورد مسیر ارمنستان به سوی یکپارچگی یورو، پرداختن به سؤالاتی در مورد چگونگی، از طریق کدام ابزار و در چه چارچوب زمانی است. یغویان یادآور شد:«الحاق به اتحادیه اروپا یک روند طولانی است.» از این رو وی اظهار داشت که شورای ملی به جای سخنرانی‌های تبلیغاتی، از نیرو‌های خارج از مجلس انتظار پیشنهادات اساسی دارد.

استپان صفریان، مدیر مؤسسه روابط بین‌الملل و مسائل امنیتی ارمنستان گفت: «امروز ما مجبور هستیم بین اروپا و چشم‌انداز وجود یا عدم وجود دولت خود یکی را انتخاب کنیم. در طول جنگ ۲۰۲۰ قره باغ، تهاجم نیرو‌های مسلح آذربایجان به خاک ارمنستان، نشان می‌دهد که سیستم‌های امنیتی منطقه‌ای کار نمی‌کنند و بلوک نظامی روسیه CSTO به عنوان یک ساختار متخاصم کار می‌کند. ارمنستان باید به زودی از متحدانی که آشکارا علیه آن اقدام می‌کنند دست بکشد و ساختار‌های ادغام متخاصم را ترک کند.»

برای ارمنستان، پیوستن به اتحادیه اروپا باعث می‌شود که ارمنستان متحدانی برای غلبه بر چالش‌های امنیتی منطقه‌ای پیدا کند. ایروان این فرصت را دارد که از طریق ادغام یورو بیش از ۲۰ متحد به دست آورد. این امر علاوه بر امنیت، رفاه و پیشرفت را نیز به همراه خواهد داشت.

نخست وزیر نیکول پاشینیان: «ارمنستان از سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه خارج خواهد شد؛ راهی جز این وجود ندارد.» نخست وزیر برای این‌کار زمانبندی تعیین نکرد اما اعضای بلوک را متهم کرد که به جای اجرای تعهدات خود، برای جنگ با آذربایجان علیه ارمنستان برنامه‌ریزی کرده‌اند.

رئیس حزب «جمهوری»، آرام سرکیسیان، پیشنهاد می‌کند که دولت در ۲۱ سپتامبر این همه پرسی را برگزار کند. در چنین روزی در سال ۱۹۹۱، ارمنستان همه پرسی استقلال را برگزار کرد. سرکیسیان گفت:« موضوع فقط در مورد نمادگرایی نیست، اگرچه نمادگرایی نیز بسیار مهم است. این نشان می‌دهد که یک بار دیگر ما در تلاش هستیم تا جزیره دموکراسی در این منطقه باشیم. در اتحادیه اروپا، درک و کمک ارمنستان تغییر خواهد کرد. من شک ندارم که مردم ارمنستان غرامت بسیار سخاوتمندانه‌ای در زمینه تسلیحات، امنیت و همچنین توسعه اقتصادی و سرمایه‌گذاری دریافت خواهند کرد.»

هوسپ خورشیدیان، رئیس سازمان غیردولتی شهروند آزاد، معتقد است افکار عمومی در رفراندوم گزینه بله را انتخاب می‌کنند. او می‌گوید:«ادغام اتحادیه اروپا بیش از هر چیز یک مسئولیت است. شهروندان جمهوری ارمنستان باید این مسئولیت را بر عهده بگیرند. به هر حال، این یک مسیر چالش برانگیز خواهد بود. »

ایروان می‌تواند منافع زیادی از همکاری با فرانسه به دست آورد. به گفته روبرت گووندیان، تحلیلگر سیاسی، تعمیق همکاری دفاعی با فرانسه به معنای وابستگی به پاریس نیست.

آرمان باباجانیان رهبر حزب «برای جمهوری» در این باره گفت:«نتایج همه پرسی باید در قانون اساسی جدید گنجانده شود. ما نباید از گرجستان پیروی کنیم که صرفاً بند یکپارچگی اروپایی را در قانون اساسی گنجانده است. ما باید یک بند در مورد نتایج همه پرسی لحاظ کنیم. برگزاری این همه پرسی نه تنها به تعمیق روابط با اتحادیه اروپا، بلکه با ایالات متحده نیز کمک می‌کند.»

آرمان باباجانیان در پایان سخنانش چکمه‌ای در دستش ظاهر شد. او در این مورد گفت:«برای شفافیت. آیا می‌توانید این چکمه قدیمی را ببینید؟ این نماد قهقرایی است که در روز‌های اخیر در خیابان‌های ما رخ داده است، از جمله رسوایی سیاست خارجی، که هدف آن هدایت ما به سمت ویرانی است. این [نشان دادن چکمه] باید به سادگی از واقعیت ما حذف شود. و من دوست دارم بحث ما با قرار گرفتن پرچم اتحادیه اروپا روی تریبون ما انجام گیرد.»

آرمان یقویان در واکنش به سخنان باباجانیان گفت:« آیا ما داریم برای یافتن راه حل، بحث‌های اساسی انجام می‌دهیم یا به جلسات وجه سمبولیک می‌دهیم؟ بحث در پارلمان ارمنستان در حال انجام است و فقط پرچم ارمنستان باید در اینجا به نمایش گذاشته شود.»

موضوع پرچم توسط تیگران خزمالیان، رهبر «حزب اروپایی ارمنستان» ادامه یافت. او گفت: «پرچم ما بدون پرچم اتحادیه اروپا ناقص است. ارمنستان عضو اروپاست». پاشینیان به رسانه‌های بریتانیایی گفت: «ارمنستان همین امروز تصمیم به همسویی با غرب نگرفته است. ما هرگز از غرب دور نبودیم که اکنون به دنبال نزدیکی باشیم.»

نظر آرگ کوچینیان، تحلیلگر سیاسی افزود: «باید درک کرد که ارمنستان در نتیجه رویداد‌های شناخته شده‌ای که در سال‌های ۲۰۲۱-۲۰۲۳، حملات آذربایجانی‌ها به اراضی مستقل ارمنستان، پاکسازی قومی در قره باغ کوهستانی - ارمنستان رخ داد، دستخوش تغییرات جدی و واکنشی در مسیر سیاست خارجی خود شده است.»

او گفت:« ما شروع به خرید تسلیحات از کشور‌های دیگر کردیم زیرا «متحد استراتژیک» ما [روسیه] به ما سلاح نمی‌فروخت. ما همکاری با کشور‌های دیگر را توسعه دادیم و در حال حاضر ما برای اخذ مجوز برای ایجاد یک دوره جدید در سیاست خارجی ارمنستان تلاش می‌کنیم.»

درک این نکته مهم است که ارمنستان تا زمانی که روابط ارمنستان-ترکیه و ارمنستان-آذربایجان حل نشود، نمی‌تواند عضو اتحادیه اروپا شود. ادغام ارمنستان در اروپا می‌تواند به این تضمین تبدیل شود. عضویت ارمنستان در اتحادیه اروپا تضمین صلح است.