در هفته های اخیر، دیپلماسی آمریکا برای پایان دادن به جنگ غزه و ایجاد روابط جدید با عربستان سعودی به یک انتخاب بزرگ برای اسرائیل و نخست وزیر بنیامین نتانیاهو تبدیل شده است: چه چیزی را بیشتر میخواهید؟رفح یا ریاض ؟
آیا میخواهید یک حمله گسترده به رفح را برای نابودی به حماس، آنهم بدون ارائه دادن استراتژی مناسب برای خروج اسرائیل از غزه یا هر افق سیاسی برای یک راه حل دو کشور با تشکیل دولت فلسطینی به رهبری گروهی غیر حماس، انجام دهید؟ این تنها انزوا جهانی علیه اسرائیل را تشدید خواهد کرد و دولت بایدن را در حمایت از شما متزلزل خواهد کرد.
یا می خواهید با عربستان سعودی، نیرویی که در پایان دادن به جنگ غزه موثر است و میتواند یک اتحاد امنیتی تحت رهبری ایالات متحده علیه ایران را ممکن کند، برقرای روابط کنید؟ این راه قیمت بیشتری دارد. این کار باعث تشکیل دولت فلسطینی به رهبری یک تشکیلات خودگردان اصلاح شده و جانمایی جدیدی برای اسرائیل در گستردهترین ائتلاف دفاعی مشترک ایالات متحده-عربی-اسرائیلی را فراهم میکند. دولت یهودی میتواند از این وضعیت لذت ببرد و روابط خود با سایر کشورهای عربی را اصلاح کند. اسرائیلی ها باید بدانند که درگیری با فلسطینیها یک «جنگ ابدی» نخواهد بود.
این یکی از سرنوشت سازترین انتخابهایی است که اسرائیل باید انجام بدهد. متأسفانه هیچ رهبر بزرگ اسرائیلی در ائتلاف حاکم، اپوزیسیون یا ارتش وجود ندارد که به اسرائیلی ها کمک کند تا درک کنند که چرا ضرورت دارد گزینه عادی سازی با عربستان را در مقابل حمله به رفح انتخاب کنند. برای اسرائیل، انتقام یک استراتژی نیست، یک جنون خالص است. احتمالا اسرائیل به زودی و بدون هیچ برنامهای برای پایان دادن به جنگ، به عمق رفح یورش میبرد.اگر حمله اسرائیل به اشغال نامحدود غزه و کرانه باختری ختم شود، تل آویو فشار نظامی، اقتصادی و اخلاقی گستردهای را در سطح جهانی و از سوی متحدانش تجربه خواهد کرد که تنها باعث خوشحالی خطرناکترین دشمن اسرائیل، ایران، خواهد بود.
در دیدگاه عربستان سعودی، ایده «یک بار برای همیشه» از بین بردن حماس یک رویای غیر ممکن است. اگر اسرائیل بخواهد به عملیات ویژه در غزه ادامه دهد تا بر آنجا مسلط بشود، مشکلی نیست اما هیچ چکمهای به طور دائم روی زمین نمیماند. لطفا هرچه زودتر به آتش بس کامل و آزادی گروگانها برسید و بر روی توافق عادی سازی امنیت آمریکا-عربستان-اسرائیل-فلسطین تمرکز کنید.
یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «ما به اسرائیل نمیگوییم که به حماس حمله نکند. ما میگوییم معتقدیم که راه هدفمندتری برای این کار وجود دارد، بدون اینکه به رفح حمله بشود. ما سعی نمیکنیم که رهبران حماس را نجات دهیم، فقط تلاش داریم که غزه را از یک گرفتگی دیگر و کشتار جمعی غیرنظامیان نجات دهیم.»
این مقام اضافه کرد که به یاد داشته باشید که اسرائیل فکر میکرد رهبران حماس در خان یونس هستند و بخش زیادی از آن شهر را برای پیدا کردن آنها نابود کرد. آنها همین کار را با شهر غزه در شمال انجام دادند. چه اتفاقی افتاد؟ مطمئنا، بسیاری از نیروهای حماس در آنجا کشته شدند اما بسیاری دیگر فقط در ویرانه ها پنهان و اکنون دوباره ظاهر شده اند، به طوری که یک واحد حماس در 18 آوریل توانست یک موشک را از بیت لاهیا در شمال غزه به سمت شهر اشکلون اسرائیل شلیک کند.
مقامات آمریکایی متقاعد شده اند که حمله اسرائیل به رفح مانند اشتباهی است که ایالات متحده در حمله به عراق مرتکب شد اما یک تفاوت مهم در این بین وجود خواهد داشت: ایالات متحده یک ابرقدرت است که میتواند در عراق شکست بخورد و خود را بازیابی کند. برای اسرائیل، شورش دائمی غزه فلج کننده خواهد بود، به خصوص که دوستان خود را هم از دست میدهد. به همین دلیل است که مقامات آمریکایی میگویند که اگر اسرائیل عملیات نظامی بزرگی را در رفح انجام دهد، رئیس جمهور بایدن در نظر خواهد گرفت که فروش سلاحهای خاص به اسرائیل را محدود کند.
چندین کشور عربی در حال بحث در مورد ارسال نیروهای حافظ صلح به غزه برای جایگزینی نیروهای اسرائیلی هستند که باید از غزه خارج شوند، به شرطی که آتش بس دائمی وجود داشته باشد و حضور نیروهای نظامی با اجازه سازمان آزادی بخش فلسطین رسمیت یابد.
در عوض این عادیسازی، سعودیها سرمایه گذاری چین در داخل عربستان سعودی و همچنین هر گونه روابط نظامی را محدود میکنند و سیستمهای دفاعی نسل بعدی خود را به طور کامل با سلاحهای ایالات متحده میسازد، که برای تولید کنندگان دفاعی آمریکایی یک نعمت خواهد بود. سعودیها با انرژی ارزان و فضای فیزیکی فراوانی که دارند، دوست دارند میزبان برخی از مراکز پردازش دادههای عظیم مورد نیاز شرکتهای فناوری آمریکایی برای بهرهبرداری از هوش مصنوعی باشند، آنهم در زمانی که هزینههای داخلی انرژی و فضای فیزیکی آمریکا به قدری کمرنگ میشود که ساخت مراکز داده جدید در خانه را سختتر و سختتر میکند. عربستان سعودی به شرطی که نتانیاهو متعهد به انجام کاری برای راه حل دو دولتی باشد، مشکلی با عادی سازی با اسرائیل نخواهد داشت.
و در آخر، این توافق، ایالات متحده اسرائیل، عربستان سعودی، سایر کشورهای عربی و متحدان کلیدی اروپایی را به یک معماری امنیتی یکپارچه برای مقابله با تهدیدات موشکی ایران نزدیک میکند. این ائتلاف به هیچ وجه بدون خروج اسرائیل از غزه و تعهد به کار برای ایجاد دولت فلسطینی به وقوع نمیپیوندد. مقامات سعودی نیز میداندد ایجاد یک تواف امنیتی با آمریکا بدون در نظر گرفتن عادی سازی روابط با اسرائیل هرگز از کنگره عبور نخواهد کرد.