دریاچه طبریه در آستانه خشکیدن؛ زنگ خطر زیست‌محیطی و پیش‌گویی‌های آخرالزمانی

دریاچه طبریه در منطقه جلیل واقع در شمال سرزمین‌های اشغالی فلسطین با موج تازه‌ای از خطر مواجه است؛ خطری که نه‌تنها بر شیرینی و طراوت آب آن بلکه بر بقای خود دریاچه نیز تأثیر می‌گذارد. این تهدید ناشی از تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی سالانه و سایر عوامل محیطی است. برخی معتقدند این وضعیت ممکن است با باورهای دینی یهودی درباره شکوفایی یا حتی نابودی "اسرائیل" مرتبط باشد.

در برخی محافل یهودی، پر شدن دریاچه طبریه به عنوان نشانه‌ای از نزدیک بودن آمدن «ماشیح» (منجی موعود) و آغاز دوران رستگاری تعبیر می‌شود؛ در حالی‌که خشک شدن آن یا رسیدن به «خط سیاه» به عنوان نشانه‌ای از خشم خدا یا نزدیک بودن پایان جهان تلقی می‌گردد.

ماشیح طبق باور یهودی، پادشاهی از نسل داوود است که در آخرالزمان خواهد آمد تا یهودیان را به سرزمین اسرائیل بازگرداند، صلح جهانی برقرار کند، معبد سوم را در اورشلیم بسازد و عدالت الهی را محقق کند.

درباره دریاچه طبریه

این دریاچه که به عبری "کنرت" یا "دریای جلیل" نامیده می‌شود، در شمال فلسطین میان منطقه جلیل و بلندی‌های جولان قرار دارد. این دریاچه در مسیر شمالی رود اردن واقع شده و طول سواحل آن ۵۳ کیلومتر، طول آن ۲۱ کیلومتر، عرض آن ۱۳ کیلومتر و مساحتش ۱۶۶ کیلومتر مربع است.

بیشترین عمق آن ۴۶ متر است و آب آن از ذوب برف‌های قله کوه حرمون تأمین می‌شود. دانشمندان معتقدند که این دریاچه و گودال اطراف آن بخشی از شکاف بزرگ سوری-آفریقایی هستند.

سطوح مختلف آب در دریاچه و معانی آن:

• خط قرمز بالایی: در ارتفاع ۲۰۸.۹۰ متر زیر سطح دریاست و نشانگر پر بودن کامل دریاچه است.
• خط قرمز پایینی: در ارتفاع ۲۱۳.۰۰ متر زیر سطح دریا بوده و سطحی بحرانی محسوب می‌شود.
• سطح پر بودن کامل: ۲۰۸.۸۰ متر زیر سطح دریا. در این نقطه شروع به تخلیه آب از دریاچه می‌شود.
• خط سیاه: ۲۱۴.۸۷ متر زیر سطح دریا، و نشانه‌ی خطر شدید یا حتی مرگ محیطی؛ آب در این سطح دیگر قابل نوشیدن نیست و حیات آبزیان نیز از بین می‌رود.

میزان آب دریاچه در دهه‌های گذشته به‌طور چشمگیری نوسان داشته است. در سال ۱۹۶۹، دریاچه سرریز شد و سطح آب آن به ۲۰۸.۳۰ متر زیر سطح دریا رسید، یعنی ۶۰ سانتی‌متر بالاتر از خط قرمز بالایی.

کمترین سطح آب در دسامبر ۲۰۰۱ ثبت شد (۲۱۴.۸۷ متر زیر سطح دریا)، که پس از چند سال خشکسالی پیاپی رخ داد و این سطح به‌عنوان «خط سیاه» تعیین شد. در سال ۲۰۰۴، سطح آب تنها ۳۷ سانتی‌متر با پر شدن کامل فاصله داشت و در عرض دو سال بیش از ۵.۵ متر افزایش یافت.

نشانه‌های دینی

حاخام دوف کوک بن شوشانا، که به تفسیرهای رمزی‌اش معروف است، پر شدن دریاچه تا کناره‌هایش را نشانه‌ای قطعی از ظهور «ماشیح» دانسته است. او گفته که افزایش سطح آب در زمستان ۲۰۲۰ به‌واسطه بارش‌های شدید این عقیده را تقویت می‌کند.

او در تفسیری ریاضی‌وار بیان کرده که سطح کامل دریاچه معادل ۲۰۹ به‌علاوه ۱۱ منهای ۱۹۸ است و این را با واژه «ضحک» (خنده) مرتبط دانسته است. او حرف «צ» (صاد عبری) را به عنوان نماد نجات و شادی دانسته و گفته است که با افزودن حرف «ی» به کلمه «צחק» (خندید)، کلمه «יצחק» (اسحاق) حاصل می‌شود که به سطح ۲۰۸ متر اشاره دارد.

او عدد ۹۱ را، که نشان‌دهنده میزان باقی‌مانده برای رسیدن به سطح کامل دریاچه است، معادل کلمه «آمین» دانسته که به باورش بیانگر وحدت دو کلمه مرتبط با دریاچه است. همچنین به عدد ۲۲۰ اشاره کرده که برابر با ارزش عددی کلمه «تاج» است و در همین دوره، ویروس کرونا (ویروس تاج‌دار) نیز ظاهر شد. حاخام تفسیر کرده که پس از رسیدن دریاچه به عمق «تاج»، ماشیح خواهد آمد تا پادشاهی خدا را بر زمین و آسمان آشکار سازد.

او نتیجه گرفته که سطح آب دریاچه طبریه معیاری برای نجات مردم اسرائیل و تمام جهان است.

در «تلمود بابلی» نیز آمده که ویرانی جلیل و تخلیه جولان با آمدن «پسر داوود» (ماشیح) مرتبط است.

در مقاله‌ای به قلم حاخام شموئل الیاهو با عنوان «خشکسالی طبریه: پیامی الهی برای توبه» (منتشر شده در اکتبر ۲۰۱۸ در سایت "مکور ریشون")، پایین آمدن سطح دریاچه نشانه‌ای الهی معرفی شده است. او با استناد به «سفر عاموس» معتقد است که کمبود باران ناشی از دوری از راه خداست. وی دریاچه را «دریای مقدس جلیل» نامیده و از اهمیت آن در آیین‌های پاک‌سازی مذهبی یهودی یاد کرده است.

در اسلام

در عقاید اسلامی نیز خشکی دریاچه طبریه یکی از نشانه‌های بزرگ پایان زمان پس از عصر حضرت مسیح (علیه‌السلام) است. طبق احادیث صحیح از «صحیح مسلم»، گروه یأجوج و مأجوج از کنار این دریاچه عبور می‌کنند و آن‌قدر از آب آن می‌نوشند که کاملاً خشک می‌شود. سپس خواهند گفت: «در اینجا آبی بود!»

در حدیثی از «فاطمه بنت قیس» در کتاب «فتن و نشانه‌های قیامت» آمده که وقتی از دجال درباره دریاچه طبریه سؤال شد، گفت: «آیا در آن آب وجود دارد؟» پاسخ دادند: بله، بسیار زیاد. گفت: «آگاه باشید که به‌زودی آب آن از بین خواهد رفت.»