افزایش اسلام ستیزی در هند و خشونت علیه هندوها در بنگلادش

نا آرامی های اخیر در بنگلادش تأثیرات قابل توجهی بر این کشور داشته است و به گسترش اخبار دروغین و اسلام‌هراسی در هند منجر شده است. در طول پانزده سال گذشته، شیخه حسینه با سیاست مشت آهنین توانست بر بنگلادش حکومت کرده و مخالفان را از طریق زندانی کردن و حبس خانگی شخصیت‌های کلیدی مخالف دولت سرکوب کند.

اعتراضات دانشجویی که به بهانه سهمیه ‌بندی و اعطای امتیازات ویژه برای افرادی بود که فرزندان مبارزان آزادی بودند، منجر به مسئله ‌ای بحث‌ برانگیز شد. نکته قابل توجه اینجاست تقریباً ۵۰ سال پس از استقلال بنگلادش از پاکستان این جنجال همچنان ادامه دارد و این بار اعتراضاتی بر سر آن شروع شد. اما واکنش شدید دولت به این اعتراضات باعث نا آرامی‌ های گسترده شد.

پس از خروج شیخه حسینه از کشور، هرج و مرج در بنگلادش به وجود آمد. حامیان حزب سیاسی و حاکم وی با حملات خشونت ‌آمیزی مواجه شدند و دفاتر این حزب به آتش کشیده شد. بر اساس گزارش شورای اتحادیه هندوها و بودایی ها مسیحیان و شورای پوژا اوجاپان پاریشاد بنگلادش، از زمان سرنگونی دولت حسینه در ۵ اوت، ۲۰۵ مورد خشونت علیه جوامع اقلیت در ۵۲ منطقه گزارش شده است. دانشجویان از پروفسور محمد یونس، نامزد محبوب برای دولت موقت، حمایت کردند و خواستار حفاظت از همه جوامع اقلیت شدند. او به معترضان گفت: "آیا آنها مردم این کشور نیستند؟ شما کشور را نجات داده‌اید. آیا نمی‌توانید چند خانواده را نجات دهید؟" همانطور که محفوظ انام، سردبیر روزنامه "دیلی استار" بنگلادش اشاره کرد، این فراخوان تشویق کننده ‌از سوی نخست وزیر جدید منجر به توقف خشونت علیه هندوها شد. او خاطرنشان کرد که گروه‌های راست‌ گرا، مانند جماعت اسلامی، شروع به تشکیل تیم‌های حفاظتی در اطراف معابد کردند. انام به رابطه همزیستی بین جناح ‌های راست‌ گرا در بنگلادش و هند اشاره کرد. این روزنامه نگار گزارش داد حملات به اقلیت‌ها پس از چند روز متوقف شد.

بسیاری از فعالان بنگلادشی، از جمله تولید کنندگان محتوی در یوتیوب، به گسترش شایعات و اطلاعات نادرست در هند بدون تحقیق درباره صحت و سقم آن اشاره کرده‌اند. یک مورد قابل توجه شامل سوزاندن خانه بازیکن کریکت لیپان داس بود. بررسی های حاصل از تحقیقات رادیو بی ‌بی ‌سی نشان داد که این خانه متعلق به یک بازیکن کریکت دیگر وابسته به حزب حاکم بوده است. به همین ترتیب، تصاویر یک معبد در حال سوختن در چیتاگونگ منتشر شد، در حالیکه این مکان دفتر حزب حاکم در کنار معبد بود. همانطور که شوهنور رحمان، یکی از محققان در زمینه بررسی واقعیت های این نوع اخبار اشاره می کند، این مثال‌ها روند گزارش خشونت علیه هندوها را نشان می‌ دهد و این در حالی است که اقدامات مثبتی مانند تشکیل گروه‌های دانشجویی برای حفاظت از معابد، نادیده گرفته می‌شود. هم هندوها و هم مسلمانان از وضعیت موجود رنج می ‌برند، اما روایت‌ها بیشتر به طور گزینشی حملاتی را برجسته می ‌کنند که تنش‌های قومی را تشدید می ‌کند و منجر به تقویت احساسات ضد مسلمانان در هند می شود. در حال حاضر، بازیگران اصلی در چشم‌انداز سیاسی بنگلادش پروفسور یونس و اعتراضات دانشجویی هستند که هر دو خواستار جامعه‌ای فراگیر و حفاظت از اقلیت‌ها می باشند.

این در حالی است که جماعت اسلامی به دنبال یک دولت اسلامی است و خالده ضیا از حزب ملی بنگلادش هم با چنین نگرشی همسو می باشد، اما به نظر می‌رسد روند به سمت رویکردهای تکثرگرایانه ای است که توسط یونس و دانشجویان حمایت می‌شود. در ۱۳ اوت ۲۰۲۴، یونس از معبد داکشری بازدید کرد و با رهبران هندو دیدار داشت و در این دوره تنش‌ زا به آنان اطمینان خاطر داد با این حال در هند، گسترش نفرت و بیان سخنان تحریک ‌آمیز در میان حامیان ملی ‌گرایی هندو به شدت رایج است. کانگانا راناوت، نماینده مجلس از یکی از احزاب ملی گرا، طی توییتی تحریک ‌آمیز نوشت صلح نیاز به مبارزه دارد و خواستار آمادگی برای درگیری شد. این در حالی است که دیگران هم این روایت را ترویج می دهند که بنگلادش دولتی اسلامگرا دارد.

این فضای نگران‌ کننده نیاز به همبستگی فوری با حقوق اقلیت‌های مذهبی در بنگلادش را برجسته می‌کند. درخواست دولت موقت برای حفاظت از اقلیت‌ ها و تظاهرات موفقیت‌ آمیز در حمایت از حقوق آنها، نشانه‌ای از امید به ارزش‌های دموکراتیک و سکولار را نشان می ‌دهد. حمایت از حقوق اقلیت‌ ها نمی ‌تواند گزینشی باشد؛ ما باید این ارزش‌ ها را در خانه خود ترویج کنیم تا الگویی برای کشورهای همسایه باشیم. جنوب آسیا با موجی از ملی ‌گرایی فرقه‌ ای دست و پنجه نرم می‌ کند، همانطور که ناآرامی‌های اخیر در سریلانکا و نقض‌های قابل توجه حقوق اقلیت‌ ها در پاکستان و میانمار نشانگر این امر است. افرادی که به خشونت و تعصب تحریک می ‌کنند، به خاطر پیام‌های نفرت‌ پراکن خود با مجازات اندکی رو به رو می ‌شوند و به چند دستگی در جامعه دامن می ‌زنند. در این زمینه چالش ها برای کسانی که به تکثرگرایی و دموکراسی متعهد هستند، قابل توجه است.

نفرت ‌پراکنان چارچوب ‌های گسترده ‌ای برای انتشار ایدئولوژی‌ های تفرقه ‌انگیز خود ایجاد کرده‌ اند. باید مدافعان صلح و تفاهم بیشتر شوند تا با این موج نفرت از طریق بررسی جامع واقعیت و ارتباطات اجتماعی مقابله صورت گیرد. حکومت حسینه دارای ویژگی دوگانگی معیار در کنار تمایلات دیکتاتوری و از سویی دیگر تکثرگرایی ضعیف بود. نیاز فوری امروز به تعهد واقعی به هم تکثرگرایی و هم دموکراسی وجود دارد. دولت بنگلادش باید این چالش را به طور مؤثر مدیریت کند. بازدید اخیر پروفسور یونس از یک معبد، چشم‌اندازهای امیدوارکننده ‌ای برای سکولاریسم در بنگلادش ارائه می‌ دهد. ترویج روابط میان افراد ‌جامعه، اطمینان از اقدام مثبت برای اقلیت‌ها و حمایت از حقوق بشر برای همه و در عین حال نفی نفرت پراکنی علیه هر کسی در جامعه، بسیار مهم می باشد.