آشنایی با رازهای کتابخانه کنگره آمریکا

قدیمی ترین کتابخانه معروف دنیا، کتابخانه سلطنتی آشور در عراق امروزی است که در قرن 7 پیش از میلاد تأسیس شد و لوح های گلی که برای مدارک آن دوره استفاده می شد، در آن کتابخانه نگهداری می گشت. کتابداران این کتابخانه 30 هزار لوح را از جمله الواح مرتبط با گلگامش نگهداری می کردند؛ الواح گلگامش پیشینه آن به 4 هزار سال قبل باز می گردد. کتابخانه اسکندریه مصر هم کتاب های بسیاری را نگهداری می کند زیرا در قرن 3 پیش از میلاد قوانین این کشور مسافرانی را که از راه دریا وارد مصر می شدند ملزم می کردند هر کتابی را در اختیار دارند، به کتابخانه تحویل دهند و این کتابخانه هم نسخه اصلی را نزد خود نگه می داشت و نسخه ای دیگر را به مالک کتاب می داد.

امروز کتابخانه کنگره آمریکا به این راه مصر و آشور ادامه می دهد و در این راستا یکی از بزرگترین کتابخانه های دنیا می باشد که 175 میلیون نوشته را در خود جای داده است و این مطالب شامل کتاب های الکترونیک تا نسخه های خطی قدیمی می شود و هدف از آن حفظ آنها برای نسل های آینده است. نقش این کتابخانه به عنوان بازوی پژوهشی کنگره آمریکا و حافظ منابع اصلی در تاریخ این کشور است. این کتابخانه پیش نویس اولین اعلامیه استقلال و پیش نویس اولین اعلامیه آزادی بردگان را در خود جای داده است. اما آثار آن فراتر از مرزهای آمریکاست و لوح های گلی از سرزمین بین النهرین در بر دارد که تاریخ آنها به 2000 سال قبل باز می گردد کما این که نسخه های خطی مرتبط با ایران قرن 18 هم در این کتابخانه موجود می باشد.

در کنار این آثار از سال 2024 این کتابخانه دارای 184 پتابایت داده های دیجیتال شده است که شامل آثار سه بعدی تا حقوق اختراع می شود و اگر این میزان داده تبدیل به لوح های فشرده شود، تعداد آن به 39 میلیون لوح فشرده می رسد. هدف کتابخانه کنگره از این امر فراهم کردن عنصر پژوهش برای پژوهشگران برای صدها سال بعد است اما حتی کتابخانه ای به این گستردگی فقط می تواند بخش کوچکی از کتاب هایی را نگهداری کند که سالانه در تمام دنیا در حال انتشار است. افزون بر آن این کتابخانه شامل مقالات، مواد قانونی، گزارش های بین المللی، روزنامه ها، و حتی ترانه ها و سریال های تلویزیونی و بازی های رایانه ای قدیمی است.

در زمینه معیارهای جمع آوری محتوی توسط این کتابخانه مدیر بازنشسته امور توسعه کتابخانه کنگره جوزف پوچیو می گوید سه اصل در زمینه قواعد انتخاب داریم که در سال 1940 برای ما صادر شده و عبارت اند از:

1-باید تمامی محتوای مورد نیاز فعالیت کنگره جمع آوری شود.

2-باید محتوایی را در اختیار داشته باشیم که زندگی و دستاوردهای آمریکا را پوشش می دهند.

3-ما جدا از دنیا نیستیم و به محتوای بقیه اماکن دنیا هم نیاز داریم.

در همین راستا وی می گوید همیشه مسئولان این کتابخانه هنگامی که به دلایل مرتبط با بودجه نتوانند برخی از محتوای موجود در دیگر نقاط دنیا را جمع آوری کنند، از این موضوع نگرانی دارند.

درباره چگونگی دست یابی به محتوای مورد نیاز پوچیو می گوید "دارای منابع متعددی در این زمینه هستیم و ضابطان و کارماندانی را هم داریم که سیاست های ما در جمع آوری و بررسی محتوی را پیاده سازی می کنند. همچنین محتوای بسیاری را به عنوان هدیه دریافت می کنیم و گاهی اوقات هم اشخاص را برای اعطای نسخه های خطی خود یا عکس هایشان قانع می کنیم و گاهی اوقات هم محتوای مورد نیاز را می خریم و کنگره برای این موضوع بودجه سالانه ای را تخصیص داده است. به تاجران کتاب هم ویژگی هایی را می دهیم تا کتاب هایی مانند کتاب هایی که جوایزی را برنده شده اند، برای ما ارسال کنند. همچنین 6 کتابخانه میدانی در مصر، پاکستان، هند، اندونزی و برزیل داریم".

همچنین پوچیو در ادامه می گوید هنگامی که محتوایی را دریافت می کنند، به دنبال حفظ آن برای همیشه هستند و این محتوی شامل موضوعاتی مانند ادبیات و قانون و... است. همچنین 5 سطح برای جمع آوری را دارند. برای نمونه سطح سوم می گوید کتابخانه کنگره نیازمند محتوای کافی است تا به پرسش های مورد نیاز کنگره پاسخ دهد. از سویی دیگر به گفته وی فرآیند جمع آوری به طور بسیاری بر اروپا تمرکز دارد و پس از آن از دیگر نواحی دنیا بقیه محتوای مورد نیاز را تأمین می کنیم. تعداد کارمندان در این کتابخانه به نقل از پوچیه 200 نفر است و این کارمندان نیازهای پژوهشگران در زمان فعلی را می دانند اما وی امید دارد این کارمندان بتوانند نیازهای یک پژوهشگر برای 100 سال آینده را متوجه شوند. با این حال با توجه به حجم بالای محتوا این کارمندان وقت زیادی را برای بررسی عمیق هر عنصر ندارند.

در خصوص میزان فضای موجود برای ذخیره تمامی این محتواها جیکوب نادال مدیر امور حفظ آثار در این کتابخانه می گوید 3 ساختمان برای این امر دارند. یک ساختمان با گنجایش 7 میلیون عنصر و ساختمانی دیگر که حاوی 12 میلیون جلد کتاب است و ساختمان سوم هم برای نسخه های خطی، نقشه ها، عکس ها و موسیقی است و یک ساختمان دیگر در مریلند هم دارند. اما پوچیو معتقد است فضای گنجایش کافی ندارند و این مشکل از سال 1870 تاکنون ادامه دارد و همچنان برخی از کتاب ها روی زمین گذاشته می شوند؛ البته از نظر دیجیتال می توان فضای ذخیره بیشتری را خرید اما چالش اینجاست که بودجه کافی برای خرید هر چیزی را ندارند و از همین رو موضوع فقط خرید کتاب مرتبط با مثلا پرداخت 75 دلار نیست بلکه متعلق به هزینه های حفظ آن برای صد سال آینده است.

از نظر حفاظت از کتابخانه در مقابل حوادث غیرمترقبه مانند آتش سوزی جیکوب نادال می گوید دو تیم برای واکنش به وضعیت های اورژانسی در زمینه حفظ آثار حضور دارند و در طول هفته در حالت آماده باش هستند و لایه های حفاظتی متعددی برای دور نگهداشتن محتوای کتابخانه از حوادث وجود دارند. همچنین تلاش شده است برای حفاظت از آثار مختلف بیش از یک نسخه در جاهای مختلف وجود داشته باشد تا این آثار در صورت وقوع حادثه ای به طور کامل از بین نروند.