چگونگی اتحاد رقبای آمریکا برای تغییر نظم جهانی/ قسمت اول

در تاریخ ۲ ژانویه روسیه حمله موشکی گسترده‌ای را به دو شهر کی‌یف و خارکیف اوکراین انجام داد. اما اهمیت این حمله در گستردگی آن نبود بلکه در سلاح‌های مورد استفاده بود. این عملیات با کمک تکنولوژی وارداتی از چین و موشک‌های ساخت کره شمالی و پهپادهایی ایرانی صورت گرفت. طی ۲ سال گذشته این ۳ کشور عوامل تعیین‌کننده‌ای برای روسیه در جنگ اوکراین بوده اند.

همکاری‌ها میان این ۴ کشور پیش از جنگ اوکراین بوده  و فقط محدود به مسائل نظامی نیست اما این جنگ باعث گسترش همکاری‌ها میان آنان در سطوح مختلف شد. برای نمونه در سطح نظامی در فوریه ۲۰۲۲ روسیه از ۳۷۰۰ پهپاد ساخت ایران استفاده کرده است. امروزه تعداد ۳۳۰ پهپاد از این نوع در روسیه تولید می شوند و این کشور با ایران همکاری هایی برای تأسيس کارخانه ای برای تولید این سلاح در روسیه دارد. همچنین کره شمالی هم طی این جنگ موشک‌های بالستیک و ۲.۵ میلیون فشنگ به عنوان مهمات برای روسیه ارسال کرد و این در حالی است که مهمات اوکراین رو به کاهش می‌باشد. چين هم به نوبه خود به شریان اقتصادی روسیه تبدیل شده و با افزایش خرید نفت و گاز موسکو میلیاردها دلار به خزانه آن ارسال کرده و علاوه بر آن چین مقادیر گسترده‌ای از ابزارهای تکنولوژی مرتبط با جنگ مانند چیپ‌ست‌ها، تجهیزات پارازیت علیه رادارها و قطعات جنگنده‌ها را ارسال کرده است.

این ۴ کشور ائتلاف یا محوری نیستند اما به نظر می‌رسد گروهی از کشورهاى تجدیدنظرطلب باشند که هدف مشترکشان تغییر نظم جهانی است و هنگامی که باهم فعالیت کنند تأثیرگذار خواهند بود و این کشورها به دنبال ایجاد نظم جدیدی هستند که زیر سلطه آمریکا نباشد. البته خود این کشورها هم تاریخ گسترده‌ای از بی‌اعتمادی و اختلاف میانشان وجود دارد اما هدف مشترکشان در تضعیف آمریکا باعث تقویت اتحاد میانشان می‌شود.

باشگاه ضدغربی

همکاری میان چین و روسیه از زمان جنگ سرد آغاز شد. اما پس از تسلط روسیه بر شبه‌جزیره کریمه سهم چین در تجارت خارجی روسیه در سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ از ۱۰% به ۲۰% افزایش یافت و از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ روسیه ۸۳% از واردات نظامی چین را تأمین کرده است. تکنولوژی نظامی روسیه به ارتش چین کمک کرد و باعث شد توانایی های چین در پدافند موشکی و نیروی دریایی تقویت شود.

همچنین ایران با روسیه برای بقای نظام سیاسی سوریه همکاری داشت و از سال ۲۰۲۰ و برای کمک به ایران در برابر تحریم‌های آمریکا، چین مقادیر بسیاری از نفت را از ایران خریداری کرد. کره شمالی هم چین را شریک تجاری اصلی خود می داند و با روسیه روابط گسترده‌ای دارد. همچنین پیونگ‌یانگ از دهه ۸۰ میلادی سلاح به ایران صادر می کرده است. همچنین به نظر می‌رسد کره شمالی به متحدان ایران مانند حزب‌الله و حماس هم سلاح فرستاده باشد.

در ۱۰ ماه اول از سال ۲۰۲۲ صادرات روسیه به ایران ۲۷% افزایش داشت. طبق داده‌های کاخ سفید طی ۲ سال گذشته موسکو همکاری‌های اطلاعاتی بیشتری با متحدان ایران مانند حزب‌الله داشته  و در مقابل برای آنان سلاح فراهم می کرده است. همچنین از نظر صادرات نفت به چین اخيرا روسیه از عربستان پیشی گرفته و حجم مبادلات تجاری میان موسکو و پکن از ۲۴۰ میلیارد دلار فراتر رفته است. کما این که موسکو میلیون ها دلار از منابع مالی توقیف شده كره شمالى در بانک های روسی در اثر تحریم های شورای امنیت را آزاد کرد. از سویی دیگر ایران، چین و روسیه هم رزمایش نظامی مشترکی در دریا طی سه سال گذشته برگزار کرده اند. خاستگاه این همکاری‌ها این است که "نظم جهانی موجود به این کشورها حوزه نفوذ مورد نیازشان را نمی دهد و آمریکا مانعى در برابر این امر است". برای نمونه چین خواهان گسترش نفوذ در تایوان و دریای چین جنوبی و ایران در کشورهایی مانند عراق، سوریه، یمن و لبنان و روسیه نیز در کشورهایی که قبلا بخشی از امپراتوری آن بوده اند، می باشند.

این کشورها با اصول جامعه جهانی مخالف هستند و حمایت غرب از دموکراسی را تلاشی برای از بین بردن مشروعیت نظام‌های سیاسی خود و بی‌ثباتی درون قلمرو خویش می‌دانند و بر اساس باورشان هر کشوری خودش حق تفسیر دموکراسی را دارد. با این حال گاهی به توافق های موقتی با آمریکا دست می یابند اما معتقدند غرب و آمریکا در نهایت در مقابل تأثیرگذاری آنان در سطح جهانی خواهند ایستاد. کما این که با گسترش ائتلاف های غربی و آمریکایی مخالف می باشند. اما خطر این کشورها برای تغییر در نظم جهانی فعلی نیازمند یک راهبرد جایگزین نیست زیرا صرف تلاش آن‌ها و ایجاد تنش هم می‌تواند خطرناک باشد.

با این حال این کشورها میان خودشان هم اختلافاتی دارند و برای نمونه چین و روسیه بر سر نفوذ در آسیای مرکزی با یکدیگر رقابت دارند و ایران و روسیه هم بر سر بازار نفتی چین و هند در حال رقابت با یکدیگر هستند کما این که در سال ۱۹۴۱ ميلادى اتحاد جماهیر شوروی بخش هایی از ایران را به اشغال خود درآورد. همچنین چین هم نگاه ترديد بر اگیزی به روابط میان روسیه و کره شمالی دارد و از این موضوع بیم دارد گسترش روابط میان موسکو و پیونگ یانگ به افزایش جرأت کیم جونگ اون و افزایش تنش در شمال شرق آسیا بینجامد. با این حال تمامی این اختلافات فعلا برای تفکیک اتحاد میان این کشورها علیه غرب کافی نیستند.