فرهنگ روسی، سلاحی تاکتیکی در دستان پوتین

هنگامی که 8 سال سن داشتم و در غرب اوکراین بودم فکر می کردم عجیب است بخشی از گروهی باشم که مجبور است از بقیه جدا شود تا در کلاس های مختص به زبان روسی حضور یابد. در مدرسه یاد گرفتیم لنین را دوست داشته و چگونه هواخواه انقلاب اکتبر شوروی و پیشگامان وفادار به آن باشیم. در آن جا اشعار پوشکین را می خواندم و موسیقی افرادی مانند گلینکا را می شنیدم. وضعیت به گونه ای بود که گویی فرهنگ یا هنر اوکراینی هرگز وجود نداشته اند. بخشی از این امر با طراحی روسیه بود و عبارت از بخشی از تلاش تاریخی آنان می شد که پیشینه اش به زمان شوروی باز می گشت تا از این طریق نسل هایی از هنرمندان اوکراینی را ساکت کرده یا حتی به قتل رسانند.

در نیمه اول قرن 20 واسیل بارونسکی فعالی تأثیرگذار در عرصه موسیقی بود و تصمیم داشت کار هنری متفاوتی با معیارهای شوروی ارائه دهد. وی شخصیتی قابل تأمل و اوکراینی بود اما در سال 1948 دستگیر گردید و 10 سال در اردوگاه بازداشتی ها نگهداشته شد و بیشتر کتاب هایش هم در هنرستان موسیقی لویو که ریاست آن را برعهده داشت، در آتش سوخت.

در دهه 20 از قرن پیشین خانه اسلوو در خارکیف تأسیس شد و مخصوص نویسندگان اوکراینی بود. این افراد از سوی استالین برای تعریف از سبک زندگی شوروی و تبیلغ آن مأموریت یافته بودند. اما هنگامی وحشی گری دولت شوروی را در قحطی سال های 1932 و 1933 مشاهده کردند که باعث قربانی شدن میلیون ها اوکراینی شد، حتی کومونیست های وفادار در اوکراین هم مجبور شدند به طور آشکار درباره آن سخن گویند. در نتیجه افراد خانه اسلوو تحت نظر قرار گرفتند و در پایان بیشتر آنان به اردوگاه های بازداشتی ها فرستاده شده و طی سال های 1933 تا 1938 با شلیک گلوله کشته شدند.

این سرکوب علیه فرهنگ اوکراین حتی پیش از تأسیس شوروی هم وجود داشت. در سال 1876 بر اساس دستوری از سوی تزار الکساندر دوم ممنوعیت هایی علیه هنرمندان اوکراینی اعمال شد. با وجود این که چایکوفسکی که اصالت اوکراینی داشت، کارهای هنری اش فعال بود و در کارهایش از فرهنگ اوکراینی بهره می گرفت اما این حکایت از امتیازات دولتی داشت که وی از آن بهره می برد؛ در مقابل اوپرای میکولا لیسنکوی اوکراینی در زمان حیاتش اجازه انتشار نیافت زیرا وی با ترجمه آن به زبان روسی مخالفت کرد.

طبق آمار دستگاه های امنیتی اوکراینی در سال های 1937 تا 1938 تعداد 260 هزار اوکراینی قربانی تروریسم شوروی شده و بسیاری از آنان کشته شده بودند اما به خانواده هایشان گفته شد، به دلیل بیماری های قلبی مرده اند. این موضوع تا زمان باز کردن آرشیو KGB در سال 2015 به طول انجامید و در آن هنگام اوکراینی ها تاریخ دقیق فوت کارگردان تئاتر لس کورباس را هم متوجه شدند. وی 3 نوامبر سال 1937 اعدام شده بود.

امروزه هم جانشین شوروی، روسیه به رهبری پوتین همین راهبرد را پیش گرفته است: "حمله به شهرهای اوکراینی و نابودی فرهنگ آن". این در حالی است که فرهنگ روسی به عنوان سلاحی در این تلاش مورد استفاده قرار می گیرد. اکنون از اولین اقدامتی که روس ها در هنگام اشغال مناطق اوکراینی انجام می دهند، اعطای فرهنگی روسی به آن مناطق است. در نتیجه اقدام به آتش زدن کتاب های اوکراینی می کنند و پرچم های اوکراین را سرنگون می کنند و تصاویر هنرمندان روس را بلند می کنند.

حتی آنان نام زیرساخت های اوکراینی را تغییر دادند. در ماریوپول اشغالی گفته می شود کتابخانه ایوان فرانکو نام آن تبدیل به کتابخانه پوشکین شد و نام مورخ معروف اوکراینی میخایلو هروشفسکی هم از کتابخانه ای تاریخی برداشته شد. اکنون هم سالن تئاتر ماریوپول که در سال 2022 توسط روسیه بمباران شد، در حال تعمیر است اما تصاویر افرادی مانند تولستوی بر آن گذاشته می شود تا پس از اصلاح میزبان نمایشنامه های روسی و دوران شوروی باشد. گفته می شود در اکتبر 2022 ارتش روسیه یوری کرپاتنکو را که رهبر گروه موسیقی است را به قتل رساند زیرا با شرکت در مراسم موسیقی برای سربازان روس در خرسون مخالفت کرده بود.

طی دهه ها روسیه از فرهنگ خود به عنوان وسیله ای برای تأثیر و جذب افرادی به عنوان هوادار سیاست هایش استفاده کرد. همزمان فقط در خلال 30 سال گذشته نیروهای روسیه در جنگ های مختلفی مانند گرجستان و اوکراین شرکت کردند و آثار ادبی و موسیقی روسی مانند پوششی زیبا برای سرپوش گذاشتن بر جنایت های آنان عمل کردند. طبیعتا این گناه هنرمندان روس نیست و برای نمونه پوشکین نمی دانست کلمه هایش سلاحی در دست جنگاوری ماهر خواهد بود. اما به هر حال اکنون به نظر می رسد مجسمه های آنان مانند پرچم های احتمالی روس ها عمل می کنند.

پس از 2 سال از شروع حمله روسیه به اوکراین همچنان موسیقی روسی و هنرهای دیگر را اوکراینی ها در نواحی مختلف -از جمله اوکراینی های پناهنده به کانادا به دلیل جنگ- دنبال می کند و برای نمونه هنگامی که شرکت های هنری و تئاتر کانادایی نوازندگان یا هنرمندان روس را مشارکت می دهند، این افراد در زمانی دیگر به کشور خود باز می گردند و مالیات خود را باید پرداخت کنند و این همان پول هایی است که به بودجه روسیه افزوده خواهد شد و از آن برای سلاح های جدید این کشور در اوکراین استفاده می شود. تمام آنچه که می خواهیم این است که نگاهی فراتر از فرهنگ امپراتوری روسیه داشته باشید تا چیزهایی که ولادمیر پوتین به دنبال آن است را کشف کنید.