سریال مصری الحشاشین چگونه ضعف های اندیشه ورزی اخوان المسلمین را فاش کرد؟

سریال الحشاشین در رتبه اول لیست سریال های پر بیننده مصری ویژه ماه رمضان در وبسایت "watch it" قرار گرفت کما این که در روز پنجم از نمایش آن ترند اول در شبکه اجتماعی "اکس" شد و در صدر جست و و جو درخصوص زمان پخش در گوگل می باشد و موضوع بحث شبکه های اجتماعی بوده است و از سویی دیگر حساب های کاربری وابسته به اخوان المسلمین علیه این سریال و تولیدکنندگان آن بسیج شدند و این باعث می شود این سریال مورد توجه قرار گیرد.

با توجه به هجمه های گروه اخوان المسلمین و هواداران آن به برخی از سریال های خطرآفرین برای آن ها که ساختار فکری این گروه و گستره تسلط آن را تهدید می کنند، ضروری است تلاش کنیم نگرانی های این گروه از چنین سریال هایی را درک کنیم تا از این طریق به پاسخ هایی در زمینه مفاهیمی که این گروه از تجسید آن در چنین سریال هایی ترس دارند و همچنین ارتباط آن با اخوان المسلمین و دلایل حساسیت این گروه و هر گروه تروریستی دیگر دست یابیم.

حشاشین در تاریخ و واقعیت

حشاشین (پیروان حسن صباح) دارای ایدئولوژی افراط گرایانه ای هستند که از طریق استفاده از خشونت تلاش می کنند خود را بر جامعه تحمیل کنند و در قرن 5 هجری قمری هدفشان نابودی نظام های سیاسی اهل سنت در ایران و شام بود. حشاسین به رهبری حسن صباح قلعه ها را مرکز نشر مذهب خود قرار دادند و این جنبش در اواخر قرن 5 از دولت فاطمیان جدا شد و گروه "فدائیان" را تشکیل داد که به ترور با خنجر مشهور بودند.

حسن الصباح به مکان آغاز دعوتش اهمیت داد تا در آن جا پیروانش جمع گردند و به همین علت قلعه ای را در شمال ایران انتخاب کرد و نام آن الموت بود و حسن صباح از این قلعه به عنوان مکانی برای سرباز گیری انتخاب کرد و افراد خود را از جوانان انتخاب می کرد تا از نظر آموزش و تسلط فکری و روانی بر آنان آسان باشد و بدین ترتیب حسن صباح گروه هایی آماده برای اقدامات تروریستی را تشکیل داد که به صورت هسته های پنهان و جاسوسانی می توانستند در کشورهای دشمن این جنبش نفوذ کنند.

مفاهيم مركزى و گروه هاى مختلف

حمله از سوى گروه اخوان المسلمين به سريال الحشاسشين از زمان اعلام به نمايش گذاشته شدن آن در ماه رمضان فعلى آغاز شد و حملات به آن با پخش هر قسمت -خصوصا در شبكه اجتماعى اكس- افزايش يافت زيرا با هر قسمت اين سريال به مفاهيم اصلى اخوان المسلمين حمله مى كرد زيرا تمامى گروه هاى تروريستى داراى يک ساختار فكرى و جنبشى افراط گرايانه هستند.

در قسمت هاى اوليه اين سريال مجموعه اى از مفاهيم را به نمايش گذاشت كه حسن الصباح رهبر اسماعيليان در تعامل با مناسبت هاى مختلف آن ها را اتخاذ مى كرد و به پيروان خود در اين زمينه توصيه مى نمود و اين مفاهيمى است كه گروه هاى افراطى بر اساس آن تأسيس شدند و اين مفاهيم هم بخشى از خاستگاه هايى است كه اخوان المسلمين بر اساس آن تأسيس شد. كما اين كه نشان دادن اين مفاهيم در اين سريال جلوى پاک شدن گذشته تروريستى اخوان المسلمين از اذهان را مى گيرد و به همين خاطر در اين بخش تحليل و تفسير و مقايسه اى ميان برخى از اين مفاهيم نزد حسن الصباح در اين سريال و "حسن البنا" مرشد اول گروه اخوان خواهيم پرداخت:

1-مفهوم گوش به فرمان بودن و اطاعت و اعتماد: اين سريال مفهوم گوش به فرمان بودن و اطاعت را نزد گروه حشاشين در صحنه اى تجسيد كرد كه حسن الصباح به يكى از پيروانش دستور مى دهد براى دعوت اين گروه فداكارى انجام دهد و آن پيرو اين دستور را با خودكشى خود اجرا مى كند زيرا گوش به فرمان بودن و اطاعت يكى از اركان بيعتى است كه شخص بيعت كننده با امير خود در هر گروه افراطى به آن متعهد است و در نتيجه بيعت با حسن الصباح بخشى از گذشته خونينى است كه اصل گوش به فرمان بودن و اطاعت در يكى از خطرناک ترين گروه هاى افراطى مخفى را تجسید مى كند.

بدين ترتيب همين مفهوم را حسن البنا براى تضمين تسلط كامل خود بر پيروانش از طريق ركن گوش به فرمان بودن و اطاعت از يک سو و اعتماد از سويى ديگر تأسيس كرد زيرا بيعت شخص براى اين كه عضو اخوان المسلمين شود بر "سرباز مخلص بودن براى گروه اخوان المسلمين و گوش به فرمان بودن و اطاعت در سختى و آسانى و راحتى و اجبار مگر در موارد معصيت خداوند" تصريح دارد و اين بخش از بيعت در اخوان المسلمين برگرفته از رساله تعليم حسن البنا است كه مى گويد "منظورم از اطاعت پذيرش دستورات و انجام فورى آن در سختى و آسانى و راحتى و اجبار است".

براى اين كه حسن البنا پيروى مطلق پيروانش براى انجام دستورات را تضمين كند، بر همين ايده در مفهوم اعتماد تأكيد داشته است و اين ركن دهم از اركان بيعت در اخوان المسلمين است و در نتيجه ميزان ايمان فرد عضو اين گروه را با اطاعت كامل از رهبرانش مرتبط دانسته است و در اين خصوص مى گويد "براى همين برادر راستگو بايد اين پرسش ها را از خودش بپرسد تا ميزان اعتماد به رهبرانش را بداند: آيا آمادگى اين را دارد دستورات صادر شده از رهبرى را سخنانى محسوب كند كه جاى ترديد و بحث ندارد؟ آيا آمادگى اين را دارد فرض كند خودش اشتباه مى كند و رفتار رهبرانش درست است؟ آيا آمادگى اين را دارد شرايط زندگى اش را تحت تصرف اين دعوت قرار دهد؟..."

2-مفهوم پنهان کاری: حسن الصباح در این سریال به یکی از پیروان خود توصیه می کند به پنهان کاری در دعوت خود متعهد باشد و در این سریال حسن الصباح از برخی از عبارات کوتاه دارای رمز استفاده می کند و چنین امری در تمامی گروه های افراطی در حال ضعف موجود می باشد و گفته می شود حسن البنا هم به حسن الصباح در این خصوص مشابهت داشته است.

حسن البنا هم برای پیروان خود در اخوان المسلمین در پیام هایش مفهوم پنهان کاری را پایه گذاری کرده است و می گوید "اساس موفقیت یک نگرش محدود و گروهی که طبق این نگرش فعالیت دارند و از این فعالیت خسته نمی شوند و این در دعوت اول اخوان (مسلمانان صدر اسلام) به طور کامل واضح می باشد این است که خداوند برای این دعوت روشی محدود را قرار داد که مسلمانان اولیه را به صورت پنهانی پیش می برد...".

3-مفهوم تعهد و بیزاری: این مفهومی است که طبق آن گروه های تروریستی تخریب و شایعه پراکنی علیه دشمنان خود را جایز بر می شمرند و حسن الصباح هم به پیروان خود توصیه کرد ابو حامد الغزالی را تخریب کنند و همین روش را هم اخوان المسلمین طی دوره های مختلف به کار برده است.

حسن البنا این اندیشه را از طریق مفهوم تعهد و بیزاری برای پیروان خود پایه گذاری کرد و در یکی از پیام های خود می گفت "مقصود من از تجرد خالص سازی اندیشه از اصول و اشخاص دیگر است".

انتخاب هاى هدفمند

سطح بالاى دنبال كنندگان سريال الحشاشين و بحث هاى پس از آن نشان دهنده اشتياق دنبال كنندگان نسبت به محتواى هدفمند و پذيرش سريال هاى تاريخى و فرهنگى است و انتخاب قهرمانان سريال در نقش هاى مناسب هم براى جذب بينندگان مؤثر بوده است زيرا در اين خصوص انتخاب "كريم عبدالعزيز" هنرپيشه مصرى در نقش حسن الصباح و محبوبيت وى در ميان جوانان در افزايش بينندگان اين سريال در ميان آنان تأثيرگذار بوده است.

اين موضوع در كنار كارگردانى مبتكرانه و فيلمنامه منسجم و دقت و پژوهش تاريخى ارزشمند باعث خروجى سريالى با ميزان تماشاى بالا در مقايسه با سريال هاى ديگر از اين صنف در سال هاى اخير شده است كما اين كه حضور قهرمان سريال در شبكه هاى اجتماعى و توضيح ايده سريال و آسان سازى آن براى جوانان و نوجوانان باعث پذيرش بهتر آن در ميانشان شده است.