جنبش دانشجویی آمریکا و مسأله فلسطین

روزهای اخیر شاهد جنبش دانشجویی حامی فلسطین در تعدادی از دانشگاه های آمریکا بودیم. این موضوع در نتیجه اقدام رئیس مصری-آمریکایی دانشگاه کلمبیا رخ داد که از نیروهای پلیس خواست چادرهای دانشجویان درون محوطه دانشگاه را پراکنده کند و در نتیجه نیروهای پلیس تعداد زیادی از دانشجویان را دستگیر و تعدادی دیگر را از حضور در کلاس درس تعلیق کردند.

این جنبش بی سابقه منجر به اقدامات متقابلی از سوی لابی صهیونیست و نیروهای دموکرات و جمهوریخواه حامی رژیم صهیونیستی شد و این نیروها اقداماتی را برای سرکوب و جرم انگاری این جنبش انجام دادند و تعدادی از رؤسای دانشگاه های بزرگ مانند هاروارد و پنسیلوانیا را مجبور به استعفا کردند و تعدادی از حامیان مالی یهودی بزرگ این دانشگاه ها کمک های مالی خود را قطع نمودند و سیاستمداران هر دو حزب این جنبش را محکوم کرده و خواستار ممنوعیت و تروریستی اعلام کردن گروه های حامی آن مانند "دانشجویان برای عدالت در فلسطین" شدند.

اما تنش اخیر نشان می دهد تلاش ها برای از حذف این جنبش دانشجویی منجر به نتایج معکوس خواهد شد و جنبش دانشجویی فعلی که در بسیاری از جوانب خود شبیه جنبش دانشجویی علیه جنگ در ویتنام است، احتمال افزایش و گسترش را در ماه های آینده دارد؛ خصوصا که ماه های آینده شاهد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود و ممکن است بر وضعیت انتخاباتی  بایدن تأثیر بگذارد.

تغییر و تحول افکار عمومی درخصوص قضیه فلسطین

آمریکا در سال های اخیر -خصوصا از زمان جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه در سال 2021- شاهد تحولات مهمی از نظر افکار عمومی در زمینه فلسطین بود زیرا نظرسنجی ها به افزایش حمایت از فلسطین و کاهش میزان حمایت از رژیم صهیونیستی -خصوصا در میان حامیان حزب دموکرات و در مقدمه آنان جوانان و اقلیت های قومی- اشاره داشته است. برای نمونه در نظرسنجی مؤسسه گالوپ در مارس 2023 در امری بی سابقه میزان حمایت از فلسطین در میان طرفداران حزب دموکرات بیشتر از میزان حمایت از رژیم صهیونیستی (49% در مقابل 38%) بوده است.

عوامل متعددی بر نگرش افکار عمومی در آمریکا و به طور مشخص نسل های جوان تأثیر گذاشته اند و در مقدمه آن ها کاهش تأثیر رسانه های کلاسیک می باشد که لابی صهیونیستی بر آن ها تسلط دارد و در مقابل نقش شبکه های اجتماعی و شهروندخبرنگارها افزایش داشته زیرا بیشتر جوانان اطلاعات خود را از طریق آن ها دریافت می کنند و این رسانه ها برای آنان فرصت دسترسی مستقیم به فعالان فلسطینی را فراهم می آورند.

از سویی دیگر افزایش تنوع نژادی در جامعه آمریکا و افزایش اهمیت قضایای عدالتخواهانه نژادی نقش مهمی در افزایش تأثیر جنبش های اجتماعی نژادی مانند جنبش "زندگی سیاه پوستان اهمیت دارد" داشت و در نتیجه این موضوع باعث شکل‌گیری همبستگی با مواضع فلسطینیان شد. زیرا رنج فلسطینیان در بسیاری از جوانب شبیه رنج ساکنان بومی و اقلیت ها در آمریکا بوده است. همچنین این نیروهای تحولخواه در حزب دموکرات توانستند نمایندگانی از زنان و اقلیت ها و جوانان را به کنگره بفرستند که برای نمونه می توان به ایلهان عمر دارای اصالت سومالیایی و رشیده طلیب دارای اصالت فلسطینی اشاره کرد. این امر باعث شد در آخرین رأی گیری درخصوص بسته کمک های مالی آمریکا به رژیم صهیونیستی در تحولی مهم در حزب دموکرات 37 نماینده رأی مخالف و 173 نماینده رأی موافق به آن دهند.

افزایش جنبش حامی فلسطین در دانشگاه های آمریکا

طبق برخی برآوردها تقریبا 1 میلیون آمریکایی در برنامه های مختلف اعتراضی علیه جنگ در غزه شرکت داشتند. این جنبش به دانشگاه های آمریکایی امتداد یافت بطوریکه گروه هایی مانند "دانشجویان برای عدالت در فلسطین" در تعدادی از دانشجویان آمریکایی طی بیانیه هایی مطالبه آتش‌بس و توقف حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی و برگزاری همه پرسی های دانشجویی برای تحریم این رژیم و توقف سرمایه گذاری های دانشگاهی در شرکت های حامی این رژیم را خواستار شدند. در نتیجه جنبش حامی فلسطین در دانشگاه های بزرگ آمریکا خشم گسترده ای را در حلقه های سیاسی و اقتصادی حامی رژیم صهیونیستی در آمریکا ایجاد کرد و به آنها اتهام یهودی ستیزی زده شد.

پیامدهای محتمل

به رغم تمامی اقدامات اتخاذشده از سوی نخبگان آمریکایی حامی این رژیم برای توقف این جنبش به احتمال بسیار جنبش دانشجویی ادامه خواهد داشت و این افزایش ممکن است باعث تشدید فشارهای سیاسی و انتخاباتی بر  سیاستمداران آمریکایی برای اتخاذ مواضعی مغایر با منافع رژیم صهیونیستی گردد.

اما از سویی دیگر موفقیت ترامپ در انتخابات پیش رو ممکن است به افزایش رویارویی میان نیروهای حامی فلسطین در داخل و خارج دانشگاه های آمریکایی از یک سو و نیروهای پلیس و نیروهای راست افراطی از سویی دیگر بینجامد و این موضوع باعث تشدید دوقطبی ها خواهد شد؛ خصوصا که ترامپ به حمایت گسترده تر از رژیم صهیونیستی و آمادگی برای اتخاذ اقدامات تنش زا علیه رقبای خود مشهور است و در مناسبت های عدیده ای اعلام کرد در صورت پیروزی اقدامات قاطعانه ای علیه نیروهای حامی فلسطین مانند اخراج دانشجویان عرب و مسلمان از آمریکا یا لغو ملیت آمریکایی آنان و قرار دادن گروه های حامی فلسطین در لیست گروه های تروریستی اتخاذ خواهد کرد.