از تاریخ صدر اسلام تا جدال با اجنه؛ محبوب‌ترین سریال‌های عربی در ماه رمضان ۲۰۲۵ چه هستند؟

ماه مبارک رمضان، همواره فرصت مناسبی برای نمایش سریال‌های عربی در کشورهای مسلمان بوده است؛ فرصتی که البته گاه با فیلم‌ها و تولیداتی پرحاشیه همراه می‌شود. به طور کلی نگاهی به تولیدات فیلمسازان عرب‌زبان برای نمایش در ماه رمضان و میزان اقبال مخاطبان به ان‌ها، شناخت خوبی از ذائفه مسلمانان به ویژه عرب‌زبانان از خلیج فارس گرفته تا کشورهای افریقایی به دست می‌دهد.

بی‌شک پرسروصداترین سریال رمضانی امسال، سریال «معاویه بن‌ابی‌سفیان» بوده است که با هزینه ۱۰۰ میلیون دلاری توسط عربستان تولید شده و در شبکه MBC به نمایش درآمد. این سریال با روایتی متفاوت از تاریخ صدر اسلام و حکومت معاویه، واکنش‌های بسیاری در میان مسلمانان برانگیخت؛ واکنش هایی که عمدتا رنگ و بوی انتقادی داشتند و این اثر را مملو از خطاهای تاریخی و فنی و هنری دانستند. در باب جزئیات این سریال، در مقاله‌ای جداگانه به تفصیل سخن رفته است، اما در این مجال تنها به توصیفی که روزنامه فرهیختگان از این سریال به نقل از روزنامه «المسمار» بیان کرده اشاره می‌کنیم. المسمار نوشت: کاربران شبکه‌های اجتماعی به سرعت ناامیدی خود را از این سریال ابراز کردند و موجی از انتقادات تند از همان لحظات اولیه انتشار آن به راه افتاد. برخی این اثر را «جشنواره اشتباهات تاریخی و هنری» توصیف کردند و معتقدند این سریال هیچ کمکی به درام تاریخی عرب نکرده است.

همین فضای انتقادی علیه سریال معاویه و ضعف‌های بسیار آن، باعث شد مخاطبان عرب‌زبان، به سراغ تماشای سایر آثار تولید شده بروند. به گزارش صفحه فرهنگی فرهیختگان[1]، سریال «العتاوله ۲» به کارگردانی احمد خالد موسی، یک سریال در ژانر جنایی است که در جذب مخاطب، خیره‌کننده ظاهر شده و با حدود ۶ میلیون مخاطب هر شب از mbc مصری و پلتفرم شاهد پخش می‌شود. سریالی که بر خلاف پیش‌بینی‌های صاحبان سعودی mbc شدیدا موفق‌تر از سریال معاویه عمل کرد و با پشتوانه فصل اول خود توانست مخاطب بیشتری را از آن خود کند. این اثر در چارچوبی پر تعلیق داستان دو برادر به نام‌های خضر و نصار را دنبال می‌کند که مشغول کلاهبرداری و اعمال مجرمانه‌اند.

سریال دیگری که مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده، «المداح» با داستانی ماورائی است. سریال مصری المداح به کارگردانی احمد سمير فرج درباره جوانی مومن و معتقد است که با علمای صوفی بزرگ شده و به جنگ با شیاطین و اجنه می‌رود. این سریال که mbc برای رمضان امسال پنجمین فصل آن را تدارک دیده، بنابر آمار سایت‌های عربی، برای هر قسمت به صورت میانگین ۵ میلیون نفر مخاطب داشته است.

در این میان باید به آثار کمدی نیز توجه کرد؛ سریال «اشغال شقه جدا» به کارگردانی خالد دیاب توانسته حدود ۲ میلیون مخاطب برای هر قسمت جذب کند و از این حیث در لیست mbc مصری در میان ۵ سریال پر بازدید قرار می‌گیرد. در فصل دوم این سریال که برای رمضان امسال تدارک دیده شده ، حمدی و یاسمین کاراکترهای اصلی داستان، صاحب چهار فرزند می‌شوند که با بروز مشکلات زیاد در زندگی حرفه‌ای و شغل حمدی، زندگی آنها دوباره دچار بی‌ثباتی شده و چالش‌های بیشتری را برای این خانواده ایجاد می‌کند.

عراق نیز از تولیدات پرمخاطب رمضان امسال عقب نیفتاده و هر قسمت سریال «النقيب» این کشور، تنها در یوتیوب حدود ۲ میلیون بار دیده شده است. این سریال بر اساس زندگی واقعی حارث السودانی افسر اطلاعاتی عراق است که به همراه گروهی از همکارانش وظیفه نفوذ به سازمان تروریستی داعش را بر عهده داشتند. النقیب با آنکه توسط هیچکدام از پلتفرم‌های عربی منتشر نشد اما توانست اقبال خوبی را در میان مخاطبان عرب زبان به همراه داشته باشد. این سریال از طرف دولت عراق حمایت مالی دریافت کرد و بر خلاف دیگر آثار عراقی امسال مانند «ابن باشا» (کپی سریال ایرانی آقازاده) توانست اقبال مخاطبان را به دست آورد.

سریال «قلبی و مفتاحه» از نظر بسیاری از کاربران و منتقدان عربی بهترین اثر رمضان امسال است. این سریال کمدی با آنکه نتوانسته بیشتر از ۷۲۰ هزار مخاطب برای هر قسمت را از آن خود کند، اما عمده واکنش‌ها به آن مثبت بوده است. این سریال حول قصه زندگی مایار می گذرد؛ زنی که سه بار طلاق گرفته و با محمد عزت، راننده یک برنامه حمل و نقل خصوصی آشنا می‌شود که هرگز ازدواج نکرده است. این مجموعه به موضوعات اجتماعی معاصر مانند پیچیدگی‌های روابط زناشویی و تاثیر طلاق بر فرزندان می‌پردازد و از این حیث، تبدیل به اثری متفاوت نسبت به باقی آثار عربی شده است. این سریال با آنکه عواملی مصری دارد زیر نظر شبکه ابوظبی ساخته شده است.

«فهد البطل» مخرج مشترک تمام لیست‌های برترین سریال‌های عربی در رمضان ۲۰۲۵ است. سریالی که داستانش حول مرد جوانی می‌چرخد که در یک کارخانه سنگ مرمر کار می‌کند و در رویای ایجاد زندگی بهتری است. فهد البطل که در ۲۰ قسمت برای رمضان امسال منتشر شده، برای هر قسمت حدود سه میلیون مخاطب جذب کرده که برای یک سریال تمام مصری ساخته شده در شبکه داخلی رقم خوبی محسوب می‌شود. پخش بین‌المللی این سریال را کانال ابوظبی امارات بر عهده گرفته است. نکته برجسته این سریال، حضور ستاره سینمای مصر، یعنی احمد العوضی است که بنا بر گفته کاربران مصری بازی درخشانی را از خود ارائه داده است.

در مجموع، رمضان ۲۰۲۵ با تعداد کم‌سابقه‌ای از تولیدات فیلم و سریال عربی همراه بوده است که در میان آن‌ها، تولیدات مصری همچنان پیشتازند. هر چند سرمایه‌گذار اصلی این تولیدات، دولت سعودی است. از سوی دیگر، تاثیر فیلمسازی ترکی بر آثار عربی و مصری مشهود است و فیلمسازان مصری همچنان از تولیدات ترکی و ژانرهای عاشقانه، درام و جنایی این کشور گرته‌برداری می‌کنند.

[1] https://farhikhtegandaily.com/news/204063/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%BE%D8%AE%D8%B4-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%9F/